Over de gehele levensloop gezien neemt het beweeggedrag van mensen af, maar deze afname verloopt niet lineair. Verschillende levensfasen en ingrijpende gebeurtenissen beïnvloeden dit patroon, wat kansen biedt voor gerichte interventies. Dit blijkt uit een recente literatuurstudie van de Universiteit Utrecht.
Veranderingen met de grootste impact
Uit de studie komen een aantal levensfase-transities naar voren die het sport- en beweeggedrag significant beïnvloeden. Het gaat hierbij om verandering van opleiding, relaties en gezinsstructuur, leefomgeving en werkcondities en volwassenwording. Een opvallende bevinding betreft de tegenstrijdige effecten van pensionering op het beweeggedrag. Bij mensen met een hoge sociaal-economische positie (SEP) leidt pensionering vaak tot meer sport- en beweegactiviteiten, dankzij de toegenomen vrije tijd en weggevallen sociale verplichtingen. Daarentegen zien we bij mensen met een lage SEP juist een verdere afname in beweeggedrag na pensionering. Deze inzichten bieden aanknopingspunten voor gerichte interventies om beide groepen te ondersteunen.
Lees ook: Publieksonderzoek zwembaden: relevante beleidsinformatie voor zwembaden
Gerichte interventies
Het onderzoek van de Universiteit Utrecht benadrukt de noodzaak van gerichte interventies om sport- en beweeggedrag positief te beïnvloeden tijdens cruciale levensfasen. Voor de zwembranche liggen hier kansen om met innovatieve programma’s in te spelen op de specifieke behoeften van hun doelgroep, en zo een actieve en gezonde levensstijl te bevorderen. Denk aan speciale zwemlessen voor gepensioneerden of aangepaste trainingsprogramma’s voor jongeren die net aan een nieuwe opleiding beginnen. Door te begrijpen hoe en waarom beweeggedrag verandert gedurende de levensloop, is het makkelijker om in te spelen op de behoeften in alle levensfasen om zo ook de sport- en beweegparticipatie in al deze fasen te verhogen. Dit niet alleen ter bevordering van de gezondheid, maar ook voor het welzijn en de sociale cohesie van de gemeenschap.
Vervolgacties en onderzoek
Naar aanleiding van deze bevindingen zijn verschillende vervolgacties geïnitieerd:
- Aanvraag Onderzoeksfinanciering: Een aanvraag wordt ingediend bij het ‘Onderzoek op Routes door Consortia’ (ORC) van NWO, binnen de Route Sport en Bewegen van de Nederlandse Wetenschapsagenda. Dit onderzoek, uitgevoerd door Tim Ehlhardt en Maarten van Bottenburg, richt zich op de effecten van transities op sport- en beweeggedrag en de specifieke behoeften van verschillende doelgroepen. Het onderzoek wordt mede mogelijk gemaakt door financiële steun van Sportinnovator.
- Oproep voor Innovatieve Ideeën: Sportinnovator zal later dit jaar een call openstellen om innovatieve ideeën te verzamelen die sport- en beweeggedrag tijdens levensfasen-transities stimuleren. Hierbij wordt vooral ingezoomd op de verschillen tussen mensen met een hoge en lage SEP.