Als zweminstructeur werk je dagelijks met kinderen die nieuwe vaardigheden leren en dus ook regelmatig fouten maken. Natuurlijk mag dat, maar hoe ga je daarmee om? Waarschijnlijk ben jij je er niet van bewust, maar het kan zijn dat jouw reactie schaamtegevoelens oproepen. En is dat dan nog wel effectief? Welke gevolgen heeft dit voor een kind?
Sociale emotie
Schaamte is een krachtige sociale emotie die een diepe invloed kan hebben op ons gedrag. Wanneer we ons schamen, voelen we ons ongemakkelijk en ongemak willen we meestal vermijden. Dit kan ons aanzetten tot herbezinning en gedragsverandering, we willen dat vervelende gevoel niet nog een keer ervaren. In de opvoeding wordt schaamte vaak onbewust gebruikt als een middel om kinderen wenselijker gedrag aan te leren. Ouders hopen dat kinderen door schaamte hun gedrag zullen aanpassen en leren wat wel en niet acceptabel is. Maar kan ook juist vervelende gevolgen hebben. Wanneer kinderen zich schamen, kan dit hun zelfbeeld en zelfvertrouwen aantasten. In plaats van te denken ‘ik deed iets fout’, kunnen ze gaan denken ‘ik ben fout’. Kinderen gaan dan niet alleen hun gedrag, maar ook zichzelf negatief zien. Dit verschil is cruciaal omdat het invloed heeft op hoe kinderen hun capaciteiten zien.
Lees ook: Praten met kinderen wordt zo simpeler, effectiever en vooral leuker!
Emotionele terugtrekking
Ook in het zwemonderwijs speelt dit een rol. En wanneer schaamte regelmatig wordt ingezet, kan dit leiden tot emotionele terugtrekking. Woorden zoals ‘Doe nou eens normaal!’ of ‘Jij ook altijd met je…’ klinken misschien onschuldig, maar veelvuldig gebruik zorgt ervoor dat kinderen hun gedrag niet meer los zien van hun identiteit. Wat gevolgen heeft voor het gedrag van een kind. Hierdoor kunnen ze bang worden voor de reacties wanneer ze iets fout doen of zich vergissen. Een angstig kind kan zich op twee manieren uiten. Het kan zich klein en onzeker voelen en minder durven laten zien, of het kan juist agressief reageren en van zich afbijten om zichzelf te beschermen. Beide reacties zijn manieren om te voorkomen dat ze zich telkens schamen. Een ander belangrijk aspect is dat kinderen schaamte overnemen, ze gaan dit gedrag dan kopiëren in hun interacties met andere kinderen. Uitspraken als ‘Wat zwem jij raar’ of ‘Jij kan niet eens op je rug zwemmen…’, komen dan vaker voor.
Wat kun je doen?
Als zweminstructeur kun je een belangrijke rol spelen in het positief beïnvloeden van het zelfbeeld van kinderen. Je kunt bijdragen aan een positieve leeromgeving waarin kinderen zich veilig voelen om te groeien en te leren. Je helpt zo niet alleen bij het ontwikkelen van hun zwemvaardigheden, maar ook bij het opbouwen van hun zelfvertrouwen en emotionele welzijn. Bijvoorbeeld door het gebruik van positieve taal en te focussen op wat een kind goed doet en dit tante moedigen. Maar ook door het stimuleren van zelfvertrouwen en kinderen de ruimte te geven om zichzelf te zijn en aan te moedigen om nieuwe dingen te proberen zonder angst voor schaamte. Laat vooral ook zien hoe hoe je op een constructieve manier met fouten om kunt gaat en toon empathie.
advertentie
