Vandaag is het World Drowning Prevention Day, de door de WHO uitgeroepen internationale dag ter voorkoming van verdrinking. Op deze dag wordt extra aandacht besteed aan de veiligheid in, op en langs het water. Helaas is deze dag nog steeds nodig, wereldwijd verdrinken jaarlijks naar schatting circa 250.000 mensen. Ook in Nederland is de dag van belang, uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat in 2023 in Nederland 98 mensen zijn verdronken. Dat zijn er 25 meer dan een jaar eerder en ook meer dan het gemiddelde van 88.
Vooral 60-plussers verdronken
In 2023 verdronken in Nederland 139 mensen, 98 inwoners van Nederland (iets meer dan het gemiddelde van de afgelopen 10 jaar van 88 personen) en 41 niet-inwoners. Het betreft hier de zogeheten accidentele verdrinkingen. Als we ook verdrinkingen als gevolg van bijvoorbeeld vervoersongevallen en zelfdodingen meetellen, ligt het aantal op 251. De afgelopen decennia was het aantal accidentele verdrinkingen het hoogst onder inwoners van 60 jaar of ouder. In de periode 2014-2023 verdronken gemiddeld 0,9 op de honderdduizend 60-plussers. Bij kinderen onder de 10 jaar was dat 0,4 per honderdduizend, midden vorige eeuw verdronken juist relatief veel jonge kinderen. Tussen de jaren 50 en 80 nam het aantal verdrinkingen sterk af, ook in andere leeftijdsgroepen. Daarna was de daling minder sterk. Blijvende aandacht voor dit thema is dus nog steeds noodzakelijk en uiteraard is iedere verdrinking er een te veel.
Meer verdrinkingen onder niet in Nederland geboren kinderen
In de periode 2014-2023 verdronken 64 kinderen jonger dan 10 jaar, en 50 kinderen en jongeren tussen de 10 en 20 jaar. Van hen had ongeveer de helft een niet-Nederlandse herkomst: ze zijn zelf in het buitenland geboren (migranten), of een of beide ouders zijn in het buitenland geboren (tweede generatie). Het zwemlesaanbod zoals we dat in Nederland kennen is geen vanzelfsprekendheid voor ouders die in een ander land, met een andere zwemcultuur, zijn opgegroeid. Hierdoor onderschatten ouders vaak de duur van het traject of haken zij voortijdig af omdat ze hun kind(eren) zelf als voldoende zwemvaardig beschouwen. Ook leert de ervaring dat de stressvolle leefsituatie die vluchtelingen vaak hebben maakt dat voor gemeenten en betrokken vluchtelingenorganisaties eerst zaken zoals wonen, werk, integratie op orde moeten zijn. Leren zwemmen heeft dan nog geen prioriteit. Tevens wordt zwemvaardigheid van vluchtelingenkinderen niet als verantwoordelijkheid bij een organisatie belegd met als risico dat er niet altijd voldoende aandacht voor is.
Lees ook: 98 inwoners verdronken in 2023
Wie checkt jou?
Tevens blijkt steeds weer dat ook voor kinderen en volwassenen die zwemvaardig zijn, zwemmen niet zonder risico is. Zwemmers in open water, zoals de zee, meren en plassen, kunnen te maken krijgen met onverwachte stromingen, temperatuurverschillen wat hen in gevaar kan brengen. Daarnaast overschat men nog wel eens de eigen zwemvaardigheden. Het is dan ook van essentieel belang dat iedereen die in, op of om het water vertoeft zich bewust is van de risico’s. Indien er een Reddingsbrigade is, is het belangrijk om de aanwijzingen in de gaten te houden, te letten let op weersomstandigheden en te zorgen dat er altijd iemand is die een oogje in het zeil houdt en indien nodig kan ingrijpen. Dit kan bijvoorbeeld een vriend aan de kant zijn, een buddy in het water of een lifeguard. De campagne ‘Wie checkt jou? – Veilig in en uit het water’ richt zich op het verbeteren van het risicobewustzijn zodat mensen hun gedrag aanpassen en problemen worden voorkomen. Daarnaast biedt de campagne tips over wat te doen in noodsituaties en hoe te handelen wanneer men getuige is van iemand die in problemen verkeert. Helaas bleek ook weer afgelopen weekend dat het borgen van de zwemvaardigheid en het creeeren van bewustzijn van de risico’s noodzakelijk blijven om het aantal verdrinkingen terug te dringen.
Voor meer informatie: veiliginenuithetwater.nl.