Bij ‘De avond van 5‘ van NPO Radio5 was aandacht voor de zwembranche met als titel ‘Zwembaden staan onder druk, wat is de oplossing?’ De oorzaken, zo staat in de intro, zijn onder meer achterstallig onderhoud, minder geld vanuit de overheid en toegenomen verwarmingskosten. Dat terwijl er zeker een behoefte is aan niet alleen zwemlessen, maar ook ontspanning of de noodzakelijke beweging bij kwetsuren of ouderdomskwalen. Blijven daar genoeg zwembaden voor over en is er wel voldoende aandacht voor?
‘Zwembaden cruciaal voor lichaamsbeweging en sociale interactie’
Aline Lambers runt al 12 jaar haar eigen zwemschool AquAnoa en draagt daarmee graag haar steentje bij aan de zwemveiligheid en het zwemplezier van de jeugd. “Het is alom bekend dat bijna ieder kind zwemmen leuk vindt, op vakantie is een zwembad vaak een must. Daarnaast kun je het tot op late leeftijd blijven doen, van zwemmen heb je dus een leven lang plezier. Het raakt me dan ook diep dat steeds meer zwembaden hun deuren moeten sluiten, waardoor vooral ook de ouderen steeds minder vaak terechtkunnen voor de broodnodige lichaamsbeweging.” Zo’n 5 jaar geleden merkte Aline dat er een golf was aan sluitingen. “Ik zag het bij het zwembad waar ik lesgaf, uiteindelijk moesten zij de deuren sluiten wegens te veel achterstallig onderhoud. De gemeente zag geen andere uitweg meer, met alle gevolgen van dien. Want deze ontwikkeling heeft niet alleen consequenties voor zwemveiligheid, maar ook voor de algemene gezondheid en het welzijn van onze samenleving. De nadruk ligt vaak op leren zwemmen, maar zwembaden zijn ook cruciale centra voor lichaamsbeweging en sociale interactie voor vooral kwetsbare groepen. De essentiële rol die zwembaden hierbij spelen wordt vaak over het hoofd gezien. Dat terwijl voor ouderen en mensen met een chronische aandoening dit de enige toegankelijke optie is voor lichaamsbeweging.” Om te voorkomen dat te veel zwembaden sluiten, stelt Shiva in het radio item een proactieve aanpak voor en Aline sluit zich daar volledig bij aan. “Ik ondersteun het idee om gemeenten een inventarisatie te laten maken van alle beschikbare waterfaciliteiten, inclusief zwembaden, particuliere zwemscholen en commerciële voorzieningen. En tevens de behoeften van de lokale bevolking in kaart te brengen. Vervolgens moet dan worden gekeken naar financiële ondersteuning vanuit de overheid voor elke zwemaccommodatie, zowel gemeentelijk als commercieel, om deze belangrijke voorzieningen zoveel als mogelijk te kunnen behouden en toegankelijk te maken voor iedereen. Vooral ouderen kunnen niet zomaar komen zwemmen, je moet rekening houden met de temperatuur en de begeleiding. Voor een zwembad bij een hotel of camping zou dit wellicht financieel niet haalbaar zijn, maar met steun vanuit de gemeente zou men dit wel kunnen realiseren. Dit is van belang, omdat de bereikbaarheid door het sluiten van zwembaden alleen maar afneemt en het dus essentieel is om alle beschikbare faciliteiten te benutten. Wat zich uiteindelijk ook weer terugbetaalt. Door te investeren in zwembaden als centra van gezondheid en welzijn, kunnen gemeenten niet alleen de gezondheid van hun inwoners verbeteren, maar ook de algehele levenskwaliteit en sociale cohesie binnen de gemeenschap bevorderen.”
Ben jij op zoek naar een leverancier die kan helpen met het schoonmaken en schoonhouden van jouw zwembad of zwemschool? 👉 Klik hier.
‘Werk samen aan toekomstbestendige branche’
Heel zorgelijk vindt André de Jeu de huidige situatie niet, maar hij ziet wel dat de druk op zwembaden toeneemt door onder meer stijgende energie- en personeelskosten. “Dit heeft natuurlijk een negatieve invloed op de exploitatie. Om dit te compenseren zijn de tarieven veelal verhoogd, maar dat kun je niet eindeloos blijven doen. Het moet wel betaalbaar blijven, zeker de zwemlessen.” In de radio-uitzending liet Shiva de Winter weten dat het voor particuliere zwemscholen lastiger is, omdat zij in tegenstelling tot zwembaden van gemeenten of exploitatiemaatschappijen geen subsidie ontvangen. Volgens André kun je dit niet met elkaar vergelijken. “Dat een zwemschooleigenaar geen subsidie krijgt, is inherent aan het ondernemerschap. En dat een gemeente het zwembad van de gemeente steunt, kun je hen gezien de publieke rol ook niet kwalijk nemen.” Daarnaast werd gesuggereerd in het radio item dat er vooral aandacht gaat naar zwemles, terwijl een zwembad veel meer te bieden heeft. “Ik kan mij voorstellen dat mensen dit zo zien, in politiek Den Haag is door het indienen van verschillende moties met betrekking tot de zwemveiligheid veel nadruk gelegd op het leren zwemmen. Maar als wij gemeenten spreken, zijn zij zich echt bewust dat een zwembad meer te bieden heeft.” Wel ziet ook André dat door gemeentelijke fusies in de loop van de afgelopen 10-15 jaar het aantal zwembaden afneemt. “Deze ontwikkeling is enigszins te begrijpen, we leven niet meer in de luxe dat elke dorpskern een zwembad heeft. Ontegenzeggelijk heeft dit ook invloed op de bereikbaarheid, maar op zich hoeft het geen verkeerde ontwikkeling te zijn. Belangrijker is de bezettingsgraad en wat er gebeurt met de bezetting als een zwembad in de regio verdwijnt.” Daarnaast moet er volgens André meer worden gekeken naar de mogelijkheden van de locatie. “Het is belangrijk om te kijken hoe je het voorzieningenniveau kunt verhogen, met welke partijen je kunt samenwerken, hoe je sport- en onderwijsfaciliteiten of andere voorzieningen kunt integreren. Maar ook hoe je geldstromen zoals de WMO kunt inzetten. Door te bewegen, blijven ouderen immers langer vitaal. Het is duidelijk dat het zwembad zelf niet winstgevend is, maar het heeft wel een belangrijke maatschappelijke functie die we ook anders en beter kunnen benutten. Vanuit VSG zijn wij hier ook druk mee bezig en gelukkig vinden we ook gehoor bij de gemeenten en exploitanten.” Waarbij André benadrukt dat de financiële druk voorlopig zal blijven. “Hoewel er nog veel onduidelijk is over de effecten van de plannen van het nieuwe kabinet, zullen gemeenten ook zelf op de centen moeten letten, ook als het om de zwembaden gaat.” Gelukkig ziet André wel dat gemeenten het belang van een zwembad erkennen. “Het is zeker geen ondergeschoven kindje, maar de tijden zijn wel veranderd. Het is nu zaak te kijken hoe we het zwembad toekomstbestendig kunnen maken en daarvoor is het belangrijk om de samenwerking onderling tussen gemeenten en exploitanten en andere mogelijke samenwerkingspartners op te zoeken. Wie dat zijn zal lokaal verschillen. Wij zullen de goede voorbeelden die we nu al hier en daar zien uiteraard steeds delen.”
Luister hier het radio fragment terug
advertentie
