‘Pesten stopt, waar jij begint’

Afgelopen vrijdag was het de Landelijke Dag tegen Pesten. Ondanks dat eigenlijk iedereen zegt pesten af te keuren, is het nog altijd een hardnekkig probleem. En het beperkt zich niet alleen tot onze jeugd, je ziet het ook op de werkvloer. Uit onderzoek blijkt dat één op de acht werknemers slachtoffer is van pestgedrag. Pesten is een maatschappelijk probleem dat onze aandacht verdient.

Zwijgen

Pesten heeft ernstige gevolgen, niet alleen voor het slachtoffer, maar ook voor de samenleving als geheel. Het veroorzaakt niet alleen emotionele pijn, maar kan ook leiden tot verzuim op het werk of op school, psychische problemen en zelfs zelfmoord. Waarbij ‘Stop Pesten Nu’, de organisator van de Landelijke Dag tegen Pesten, benadrukt dat het meest verontrustende aspect van pesten het zwijgen van omstanders is. Als niemand ingrijpt, kan het slachtoffer zich onzichtbaar en hulpeloos voelen. Dit versterkt zo de macht van de pesters en verergert het lijden van het slachtoffer. Daarom is het essentieel om niet te zwijgen maar op te treden en dus was het thema dit jaar: ‘Pesten stopt, waar jij begint’.

Lees ook: ‘Het waait niet vanzelf over’: handvatten voor daadkrachtig leidinggeven bij ongewenst gedrag

Wat kunnen we dan doen?

Ten eerste word je bewust van de impact van pesten en erken dat het overal kan gebeuren, ook onder volwassenen op de werkvloer of onder zwemfans op de zwemzaal. Gebruik daarnaast je stem om pestgedrag te veroordelen en op te komen voor degenen die het doelwit zijn. Zelfs de kleinste acties, zoals het praten met het slachtoffer of het aanspreken van de pesters, kunnen een groot verschil maken. Het is ook belangrijk om een positieve groepscultuur te bevorderen waarin pesten niet wordt getolereerd. Dit betekent ingrijpen bij pestgedrag en samenwerken om een einde te maken aan pesten, waar het ook voorkomt. Het kan verleidelijk zijn om weg te kijken en te doen alsof het er niet is. Maar dat is precies waar het pestgedrag gedijt, in stilte en onverschilligheid. Als we willen dat het stopt, moeten we actie ondernemen en degenen die worden gepest, steunen. Hier zijn enkele praktische tips wat te doen.

1. Verplaats je in degene die wordt gepest. Stel je voor hoe het is om in de schoenen te staan van iemand die wordt gepest. Om niet naar school of je werk te durven. Om keer op keer belachelijk gemaakt te worden. Om geen vrienden te hebben en er helemaal alleen voor te staan. Pesten kan iemands leven in een nachtmerrie veranderen, niet alleen op het moment van pesten zelf, maar ook nog lange tijd daarna.
2. Praat met degene die gepest wordt. Als je ziet dat iemand wordt gepest, probeer dan daarover met hem of haar te praten. Vertel dat je ziet wat er gebeurt en hoe erg je dat vindt. Alleen al het feit dat iemand ziet wat er gebeurt, kan voor een pestslachtoffer enorm veel betekenen. Laat hen weten dat ze niet alleen staan en dat er mensen zijn die om hen geven en bereid zijn om te helpen.
3. Doe je mond open tegen pesters. Als je getuige bent van pesterijen, confronteer dan de pester met zijn of haar gedrag en zeg wat je ervan vindt. Dit kan spannend zijn, maar het kan heel effectief zijn. Hoe meer mensen pesters vertellen hoe belachelijk het is wat ze doen, des te eerder zullen ze ermee stoppen. Door actief te reageren, geef je een duidelijk signaal af dat pesten niet wordt getolereerd.
4. Geef pesters niet de aandacht waar ze om vragen. Pesten is vooral ‘leuk’ als er veel mensen getuige van zijn. Pesters voelen zich verheven boven hun slachtoffer en aan die status hebben ze niets als het niet wordt gezien. Ga er dus niet als een ramptoerist bij staan en lach ook niet hard mee. Wijs de pesters op hun gedrag en laat ze vervolgens gewoon links liggen.
5. Zoek medestanders om pesten tegen te gaan. Pestgedrag los je vaak niet in je eentje op. Vertel het leidinggevenden of andere volwassenen en vraag ze om in te grijpen. Als je bang bent om zelf het volgende slachtoffer te worden, vraag dan of de inhoud van het gesprek vertrouwelijk mag blijven. Ook door anderen te vragen om te stoppen, help je mee om het probleem te verhelpen.
6. Geloof niet alles wat er over iemand wordt gezegd. Roddels die vervolgens klakkeloos worden overgenomen, zijn vaak een voedingsbodem voor pestgedrag. Doe hier niet aan mee en vertel degene over wie het gaat wat je hebt gehoord. Het is belangrijk om kritisch te blijven en niet zomaar alles te geloven wat wordt gezegd.

Gelijkheid en respect

‘Stop Pesten Nu’ wil met dit thema vooral duidelijk maken dat we allemaal een rol hebben in het stoppen van pestgedrag, en dat het begint met kleine, maar moedige stappen in de goede richting. Maar als we pesten willen stoppen, moeten we niet alleen de symptomen aanpakken en ook de onderliggende oorzaken begrijpen. Pesten gebeurt vooral in een omgeving van ongelijke macht en sociale druk. Door te streven naar gelijkheid en respect voor iedereen, kan eerder een cultuur van empathie en mededogen worden gecreerd waar voor pesten geen plaats is.