Je kent dat wel, niemand heeft het gedaan en toch gebeurt het: plassen in het zwembad. Waarom? We zouden daarom zo graag in het hoofd van een badplasser willen kijken om meer te weten te komen over het waarom iemand dat nou doet. Bij een recent onderzoek hebben we een kleine inzage in het hoofd van de badplasser gehad, terwijl we eigenlijk onderzochten bij een zwembad of zwemmers gevoelig zijn voor ‘Watching Eyes’.
Kuddegedrag
Niet bekend? Ik zal het eest even uitleggen. Je kent het misschien wel, dat gevoel dat je bekeken wordt. Er verandert dan iets in je hoofd, maar je kunt dat misschien niet exact beschrijven. Onze hersenen zijn zo geprogrammeerd dat zodra wij het gevoel hebben dat we bekeken worden, wij sociaal geaccepteerd gedrag gaan vertonen. Dit hoort bij wat ik het kuddegedrag noem. Over het algemeen willen mensen heel graag bij de kudde horen, want zodra we er niet bij horen zijn ze kwetsbaar. En zodra je kwetsbaar bent, ben je een makkelijke prooi. Dit zit dus heel diep in onze genen, daar denken we niet eens bij na dat gaat volledig automatisch.
Ben jij op zoek naar een leverancier van LED verlichting voor in jouw zwembad of zwemschool? 👉 Klik hier.
Fenomeen
Dit ‘Watching Eyes’ is een wetenschappelijk bewezen fenomeen in de gedragswetenschappen. Als je bijvoorbeeld een afbeelding van een paar ogen bij de wastafel op het toilet hangt, worden de handen beter gewassen. Of plak een afbeelding van een paar kinderogen op een collectebus en je haalt meer geld op. Maar wij wilden onderzoeken of zwemmers hier ook gevoelig voor zijn door een afbeelding van een paar ogen in de doucheruimte op te hangen en vervolgens te observeren of de zwemmers ook vaker gaan douchen. Als je iets gaat onderzoek moet je ook een methode kiezen om het effect daarvan te meten. Mijn student Joyce bedacht daarom om drie methodes naast elkaar te bekijken: observaties, enquetes en het meten van de waterkwaliteit. Want als mensen meer gaan douchen, krijgen we minder vuil in het bad en dat moeten we dus eigenlijk ook kunnen zien aan de waterkwaliteit.
Verschil
Zo gezegd, zo gedaan en wat blijkt: het percentage van zwemmers dat vooraf doucht stijgt met 28% als je alleen een afbeelding van een paar ogen in de doucheruimte ophangt, zonder begeleidende tekst. Hierbij zien we duidelijk een verschil tussen de mannelijke en vrouwelijke zwemmers. De mannen zijn gevoeliger voor ‘Watching Eyes’ dan de dames. Als je na afloop van het zwemmen vraagt of ze vooraf douchen, zegt 80% ‘Ja, ik douche altijd vooraf’, terwijl we net hadden geobserveerd dat maar 45% dat deed. Eerste conclusie: 35% van de zwemmers kun je niet op hun woord geloven.
Effect
Maar we gingen nog een stapje verder, want we wilden ook het effect op de waterkwaliteit weten. En toen zagen we dat de waterkwaliteit een stuk beter werd zodra we die afbeelding van die paar ogen in de doucheruimte ophingen. Zo goed zelfs dat we dat niet meer konden verklaren met minder vervuiling door vooraf douchen. Het water werd veel beter, daar moest meer aan de hand zijn. Dus we hebben nog wat langer naar de resultaten gekeken en toen kwam het volgende verband boven drijven. We zagen dat zodra er veel mensen gelijktijdig in het water aanwezig zijn, die mensen gemiddeld gezien een bepaalde hoeveelheid vervuiling afgeven. Maar zodra er veel minder mensen gelijktijdig in het water aanwezig waren, dan werd er per zwemmer veel meer vervuiling afgegeven. Tot wel 6x zoveel.
Badplassers
Daar moesten we even over nadenken. De enige verklaring die we konden verzinnen was dat de extra vervuiling ingebracht was door badplassers. Dus het antwoord op de onderzoeksvraag was duidelijk. Heb je wat aan ‘Watching Eyes’ in een zwembad? Jazeker, de aanwezigheid van Watching Eyes zorgen dat zwemmers beter gaan douchen, maar de afwezigheid van ‘echte Watching Eyes’ (in dit geval de ogen van andere zwemmers) zorgen er juist voor dat zwemmers het laten lopen. Dit onderzoek gaf ons, onbedoeld, een kijkje in het hoofd van de badplasser. Dat is en blijft toch het leuke van onderzoek je krijgt altijd antwoorden, soms zelfs op vragen die je nog niet gesteld had. Maar tegelijkertijd krijg je er ook altijd nieuwe vragen bij. We blijven dus nog even in dat hoofd van de zwemmer rondkruipen om daar ook nog meer antwoorden vinden.
Deze column is geschreven door Maarten Keuten en verscheen in ZwembadBranche #61
advertentie
