Al bijna een halve eeuw helpt Jan Koster mensen met een beperking te bewegen. Van huis uit is Koster gedragswetenschapper en bewegen en mensen hierbij helpen loopt als een rode draad door zijn leven. Daarnaast heeft hij een voorliefde voor zwemmen en begeleidde hij als pensionado mensen uit het zorgcentrum naar en in het zwembad. Maar helaas is dat dus verleden tijd. Het zwemmen met bewoners is stopgezet. Tot grote frustratie van Koster. “Ik heb met eigen ogen gezien hoe waardevol dit voor deze mensen is. Als het aan mij ligt duurt het niet lang voordat deze mensen weer naar het zwembad kunnen.”
De passie voor bewegen is Koster met de paplepel ingegoten, zijn hele familie deed aan atletiek. Koster zelf deed ook aan waterpolo, maar zijn voorliefde voor het water kwam eigenlijk door zijn eerste vriendinnetje. “Mijn voormalige vriendin woonde in Rheden en toen ik op de ALO zat was ik daar werkzaam als zwemonderwijzer tijdens de zomers die ik daar doorbracht. Na de sportacademie werd ik leraar gymnastiek en in mijn vrije tijd hielp ik mensen met een beperking om in beweging te komen, ik heb onder meer op de Henri Dunant gezeten. Tevens was ik een tijdlang werkzaam voor SailWise, een organisatie die watersportvakanties organiseert voor mensen met een beperking, en heb zo heel veel tijd doorgebracht op de Loosdrechtse Plassen.”
Ben jij op zoek naar een leverancier die kan helpen bij de bouw of renovatie van jouw zwembad of zwemschool? 👉 Klik hier.
Nadat Koster met pensioen ging, was het voor hem dan ook de gewoonste zaak van de wereld dat hij aan de slag ging als vrijwilliger bij een zorgcentrum. “In het begin reed ik mensen in de rolstoelbus naar het zwembad, maar al gauw ontstond het idee dat ik gezien mijn achtergrond ook mensen kon begeleiden in het water. Dit maakte eigenlijk meteen al grote indruk op mij. Het water bracht bij mensen lichaamsdelen die door eenzijdige verlammingen niet meer functioneerden, weer in beweging. Maar ook zag ik mensen met dementie genieten van een uurtje zwemmen en met een glimlach uit het water komen.”
Lees ook: Bewegen vertraagt de mentale achteruitgang bij dementie
Belang onderschat
Voor Koster was het al duidelijk hoe waardevol het is voor de cliënten om naar het zwembad te gaan. “Voor ouderen of mensen met een beperking is zwemmen natuurlijk een zeer geschikte sport om in beweging te kunnen blijven. Daarbij is het juist voor deze mensen, nu hun wereld alleen maar kleiner wordt, belangrijk dat zij voldoende prikkels krijgen. Tijdens het bewegen worden verschillende zintuigen aangesproken, het kan het geheugen verbeteren en de mentale achteruitgang vertragen. Daarbij wordt het sociaal contact gestimuleerd zodat mensen zich minder geïsoleerd voelen. Bovendien bevordert regelmatig bewegen de spierkracht en coördinatie, waardoor minder valongelukken plaatsvinden.” Des te verbaasder was Koster dan ook toen hij hoorde dat het zwemmen was stopgezet. “Het was te duur geworden, maar ik vermoed dat het organisatorisch ook een uitdaging werd. Elk bezoekje naar het zwembad moet een verzorger mee en dat kan best lastig in te plannen zijn. Ik zag daardoor de animo voor het zwemmen afnemen.” Zonde volgens Koster, omdat hij denkt dat het belang van zwemmen wordt onderschat. “Ik snap best dat het een opgave is, maar ik denk dat als we willen, we er ook voor kunnen zorgen dat het lukt. Op loopafstand is ook een ander zorgcentrum met zwembad, waardoor het vervoer al een stuk laagdrempeliger is. Daarbij zou ook familie kunnen worden gevraagd om mee te helpen. Ik denk dat mensen nu geen idee hebben hoe waardevol een uurtje zwemmen voor hun dierbaren is. Het lijkt erop dat er voor de makkelijkste weg is gekozen en de cliënten daar nu de dupe van worden. En dat terwijl er naar mijn idee wel mogelijkheden zijn om het te regelen. Of in ieder geval de moeite waard zijn om te bekijken. Het wordt nu vooral als ingewikkeld gezien, maar het levert zoveel op. Als betrokken partijen dit beter met elkaar zouden bespreken, is er ook meer mogelijk. Daar ben ik van overtuigd. Ik leg mij er dan ook niet bij neer en ga in ieder geval proberen het te veranderen zodat de cliënten weer kunnen genieten van het zwemmen.”
Dit artikel verscheen eerder al in ZwembadBranche #89
Wil jij de komende editie van ZwembadBranche ook (thuis) ontvangen? Meld je dan aan voor een gratis abonnement via deze link.