Iedereen heeft wel eens in bepaalde mate last van stress en in coronatijd lijkt dit alleen maar te zijn toegenomen. Gelukkig kunnen veel mensen deze zomer een beetje bijtanken, maar misschien heb jij het juist wel drukker of lukt het niet om voldoende te ontspannen. Inspannen kan zeker ook helpen om gedachten te verzetten. Een uurtje aquafit, het zwemmen van baantjes of een training kan je weer even een boost geven. Sterker nog onderzoek wijst uit dat bewegen zelfs kan helpen bij angst en depressie. Maar waardoor komt dat nu eigenlijk? Laura Louwes, gedragswetenschapper bij Fit.nl legt het uit.
Aanvullende therapie
De meeste mensen zien stress vooral als een ongezonde en oncomfortabele spanning, maar het kan leiden tot een burn-out, angstklachten en een depressie als het te veel is en te lang duurt. Bij angstklachten of een angststoornis gebeurt er eigenlijk hetzelfde in je lichaam als bij stress, alleen neemt het een veel heftigere of chronische vorm aan. Iemand met een depressie voelt zich het grootste deel van de dag somber en beleeft weinig plezier aan dagelijkse activiteiten. De behandeling van deze klachten bestaat meestal uit psychotherapie en/of medicatie. Maar er is gelukkig steeds meer aandacht voor leefstijl als aanvullende of alternatieve therapie. De Wereldgezondheidsorganisatie raadt zelfs aan om beweging op te nemen in het standaardaanbod van therapie bij mentale klachten. Een goede ontwikkeling, want beweging en leefstijlaanpassingen zijn goedkoop én hebben natuurlijk meer voordelen, zoals een lagere kans op verschillende aandoeningen en een betere kwaliteit van leven. Daarnaast is het zo dat we überhaupt al te weinig bewegen, de helft van de Nederlanders voldoet bijvoorbeeld niet aan de beweegrichtlijnen, maar mensen met mentale klachten bewegen nóg minder.
Lees ook: Maak een sport van bewegen, ook goed voor je humeur!
Positieve relatie
Er is ondertussen al veelvuldig onderzoek gedaan naar de relatie tussen mentale klachten en beweging. De meeste onderzoeken laten duidelijk zien dat er een positieve relatie bestaat tussen beweging en de afname van mentale klachten. Het gaat hier om om een ‘relatie’ en niet een ‘effect’. Het is namelijk niet eenvoudig om een effect van beweging op mentale klachten zoals stress te onderzoeken, je hebt dan een onderzoeksopzet nodig die allerlei andere factoren die invloed kunnen hebben op je gemoedstoestand uit kan sluiten. Iemand kan zich bijvoorbeeld al beter gaan voelen vanwege de aandacht van de onderzoekers, medesporters of trainers. Of misschien is een work out wel effectief voor het verbeteren van je humeur omdat het een prettige groep mensen is of dat je met het baantjeszwemmen in het buitenbad alleen al geniet van het buitenzijn. Toch zijn er enkele onderzoeken gedaan die hier zo veel mogelijk rekening mee hebben gehouden en onderzoek deden naar een bewegingsprogramma als interventie en plaatsvonden in een klinische setting, waarbij gebruik werd gemaakt van controlegroepen om zoo veel mogelijk factoren die invloed konden hebben op de resultaten uit te sluiten.
Endorfine
Voor de positieve uitwerking van beweging op stress en andere psychische klachten zijn meerdere verklaringen. Ten eerste komen er bij beweging verschillende stofjes in de vorm van neurotransmitters zoals endorfine vrij die je mentale staat op een positieve manier beïnvloeden en daarnaast verbetert beweging de hersenfunctie. Daarnaast spelen psychosociale effecten mee. Je werkt bijvoorbeeld aan een bepaald doel, daagt jezelf uit, ervaart progressie, doet een positieve ervaring op, zorgt voor afleiding en hebt sociaal contact. Ook blijkt dat fysiek actief zijn in verband wordt gebracht met een hoger zelfvertrouwen en meer zelfeffectiviteit, oftewel het gevoel dat je in staat bent bepaalde taken te volbrengen – fijn omdat mensen met mentale klachten juist vaker een slechter zelfbeeld hebben en minder zelfvertrouwen. Je stress wegsporten werkt natuurlijk niet als een langetermijnoplossing wanneer je ernstige of chronische stress hebt of wegloopt voor de oorzaak van je stressgevoelens. Stressklachten moeten daarom altijd wel serieus worden genomen en geprobeerd moeten worden te achterhalen waar ze vandaan komen, eventueel door een professional zoals een huisarts of een psycholoog.
FIT.nl is een platform voor fitness, afvallen en voeding. Een team van deskundigen houdt je op de hoogte met artikelen en deelt oefeningen en recepten voor een fitter leven.