Iedere vrouw krijgt er in haar leven mee te maken en toch wordt er nog weinig over gesproken. De overgang is de spreekwoordelijke olifant in de kamer. Zeker op de werkvloer berust er vaak nog een taboe op. Terwijl de overgang ook een grote invloed kan hebben op het werkzame leven van de vrouw. Het niet openlijk spreken over de overgang in een professionele omgeving leidt helaas tot misvattingen, onbegrip en gebrek aan ondersteuning. Het doorbreken van dit taboe is dan ook cruciaal om te zorgen dat vrouwen zich op het werk gesteund voelen in deze fase.
Uit onderzoek van TNO blijkt dat zo’n 55% van de vrouwelijke werknemers in de overgang merkt dat het van invloed is op hun werk 36% functioneert daardoor weleens minder goed en 57% heeft behoefte aan meer ondersteuning of begrip. Er is dus nog een wereld te winnen, zo is ook de stellige overtuiging van overgangscoaches Angélique van der Zijden en Karin Wiebenga – Neelen. Zij hebben het Kenniscentrum-Overgang Bollenstreek/Leiden opgericht en geven workshops en trainingen aan vrouwen en organisaties over de impact van de overgang op de werk- en privésituatie. Daarnaast zijn beiden ervaringsdeskundigen en weten zij hoe belangrijk het is dat erover wordt gesproken. Want ook bij vrouwen is er nog een groot gebrek aan informatie, zo constateert Wiebenga – Neelen. “Veel vrouwen hebben het niet eens door, de meesten letten vooral op opvliegers, maar er zijn maar liefst 55 klachten. Een teken is vaak als je jezelf niet meer herkent: klanten werken op je zenuwen, je kunt slecht namen onthouden en je valt bijvoorbeeld ineens uit naar collega’s. Als je dan tussen de 45 en 60 jaar bent, kan het heel goed de overgang zijn. Hoe eerder je dat beseft, hoe beter.” Vaak nog wordt de overgang verward met een burn-out, maar Van der Zijden waarschuwt hiervoor. “De klachten lijken op elkaar, maar er zit zeker verschil in omdat de overgang ook hormoongerelateerd is. Het vraagt beide wel dat je iets anders moet gaan doen in je leven.”
Ben jij op zoek naar een leverancier die kan helpen met het schoonmaken en schoonhouden van jouw zwembad of zwemschool? 👉 Klik hier.
Fysiek en emotioneel
Tijdens de overgang ondergaat het vrouwelijk lichaam hormonale veranderingen die zorgen voor een breed scala aan fysieke en emotionele symptomen. Denk aan onder meer hartkloppingen, stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, spier- en gewrichtspijn en verwardheid. Deze klachten kunnen doorwerken op het dagelijks functioneren en van invloed zijn op de (werk)relaties. Natuurlijk is de overgang voor elke vrouw weer anders. Zo’n 20% heeft helemaal geen klachten, maar 80% ondervindt er last van. Daarbij kan de overgang wel 5 tot 10 jaar duren en kan de impact dus groot zijn. Van der Zijden spoort vrouwen daarom aan om hun klachten te bespreken, waarbij je als leidinggevende dan vooral niet meteen moet gaan denken in oplossingen. “Hoor vooral het verhaal aan en probeer te begrijpen wat dit voor iemand betekent. Pas later kan er worden gekeken naar mogelijke oplossingen. Dit kan heel praktisch zijn zoals later beginnen vanwege de slapeloze nachten. Of denk aan een opvlieger in een warm zwembad die daardoor extra vervelend kan zijn, het is dan fijn als je je even kan terugtrekken. Maar je kunt ook met elkaar tot de conclusie komen dat het beter is om een huisarts of bedrijfsarts in te schakelen. Zorg dan wel dat diegene geschoold is in de overgang.” Daarbij raadt Wiebenga – Neelen vrouwen aan om ook zelf de regie te houden. “Laat je informeren, kijk wat jij nodig hebt en wat je zelf kan doen om de overgang draaglijker te maken. Denk aan het gebruik van hormonen, bewuster eten, meer bewegen of een cursus mindfulness volgen. Laat je hierbij gerust adviseren door ervaringsdeskundigen in je omgeving, maar besef dat iedere vrouw weer anders is. Wat voor de buurvrouw helpt, kan op iemand anders weer een heel ander effect hebben.”
Lees ook: Even vrouwen onder elkaar: heb jij ook een werk-bestie?
Duurzame inzetbaarheid
Daarnaast pleiten beiden ervoor dat werkgevers zich meer verdiepen in de overgang en Wiebenga – Neelen adviseert leidinggevenden om vooral niet het gesprek te schuwen. “Als je met vrouwen in de leeftijd tussen 45-60 jaar werkt en je valt zelf niet in die doelgroep is het evengoed zaak om je te laten informeren over de mogelijke impact op iemands werk. Daarnaast is het ook goed als je het als leidinggevende aankaart. Zeker fijn voor vrouwen die dat zelf niet zo gauw zullen doen. Het is gevoelige materie, maar als het goed is weet je hoe je je medewerkers moet benaderen. Iedereen is weer anders en ook hiervoor geldt, houd daar rekening mee.” Daarnaast vindt Van der Zijden dat het niet alleen de taak is van de leidinggevende, de HR-afdeling moet dit ook opnemen in hun beleid. “Als je het hebt over vitale medewerkers en duurzame inzetbaarheid, moet je ook zorgen dat vrouwen met overgangsklachten zo optimaal mogelijk kunnen blijven werken. Goede voorlichting helpt al enorm, we weten dat vrouwen die goed zijn geïnformeerd er beter doorheen komen. Daarnaast kunnen vrouwen na de overgang door de afname van oestrogeen risico lopen op bijvoorbeeld osteoporose (botontkalking) of hart- en vaatziekten, ook daar kun je op wijzen. Maak leidinggevenden en collega’s ook bewust van de uitdagingen en behoeften van vrouwen tijdens de overgang. We merken dat onze workshops al een enorme eyeopener zijn voor niet alleen de vrouwen die er middenin zitten, maar ook voor hen die met hen werken. Het neemt voor alle partijen de drempel weg om het te bespreken en maakt dat vrouwen hierin beter worden begrepen en begeleid.”
Gelukkig merken de overgangcoaches dat het fenomeen overgang meer uit de taboesfeer komt. Neemt niet weg dat er nog wel werk aan de winkel is, zo laat Wiebenga – Neelen weten. “Wij merken dat er binnen onze generatie nog steeds veel onduidelijk is. Wij hopen natuurlijk dat wij daar met onze workshops en lezingen verandering in aan kunnen brengen. Als dat niet helemaal voor deze generatie is, dan is het te hopen dat de volgende daarvan profiteert. Want uiteindelijk is het een heel natuurlijk proces waar alle vrouwen doorheen gaan. Het is ook zeker niet alleen maar kommer en kwel, het is een transitiefase die ook weer wat moois oplevert. En hoe meer jij en je omgeving het begrijpt en kunt omarmen, hoe beter je het kunt doorstaan.”
Dit artikel verscheen eerder al in ZwembadBranche #89
Wil jij de komende editie van ZwembadBranche ook (thuis) ontvangen? Meld je dan aan voor een gratis abonnement via deze link.