Op woensdag 16 november 2011 bereikt zwemonderwijzeres Joke Hopman een bijzondere mijlpaal in haar leven. Het is op die dag namelijk exact 50 jaar geleden, dat ze uit handen van een examinator van de Koninklijke Nederlandse Zwembond het Diploma voor Zwemonderwijzer(es) mocht ontvangen. De 67-jarige Hopman staat maar liefst sinds haar 17de langs de badrand en heeft ruim 100.000 kinderen leren zwemmen. Een ongelooflijk aantal!
Niet alleen de 100.000 kinderen zijn uniek te noemen, de 50 jaren in dienst als zwemonderwijzeres zijn dat ook. Na verschillende banen in haar jeugd ondervond Joke Hopman, dat ze werk wilde doen waar ze plezier in had. Water en kinderen waren haar grote liefdes. De stap naar zwemonderwijzeres was dus snel gemaakt. Hoewel ze dus al op haar 17de haar bevoegdheid behaalde, mocht ze pas officieel aan het werk op haar achttiende verjaardag.
In 1961 is Hopman in Amsterdam begonnen met haar loopbaan. Daarna heeft ze verschillende zwembaden aangedaan en is in 1974 in Lelystad neergestreken. De gedreven werkneemster van Sportbedrijf Lelystad is een van de pioniers in de provinciehoofdstad op het gebied van zwemonderwijs. Destijds bestond alleen buitenbad ‘De Houtrib’. In de jaren die volgden kwamen daar de Schoener en de Agora bij. Sinds 2000 is Lelystad een multifunctioneel sportcomplex rijker met daarin maar liefst vijf zwembaden. ‘Het kan snel gaan in een groeiende stad’, aldus Joke Hopman. ‘In de afgelopen jaren zijn niet alleen de faciliteiten veranderd, maar ook nog eens de manier van lesgeven. Tegenwoordig is het kindgericht en niet meer lesgericht’.
Dat verreist een andere aanpak van de zwemonderwijzers, maar volgens Hopman blijven het uiteindelijke doel en de middelen hetzelfde. ‘Als zwemonderwijzer wil je kinderen op een veilige en verantwoorde manier goed leren zwemmen. Met alle vakantieparken en grote zwembaden van tegenwoordig is dat geen overbodige luxe. Daarnaast is en blijft het voor de lesgever de kunst om het kind te boeien en enthousiast te maken voor het leren zwemmen’. Ook de organisatie is in deze tijd een belangrijk onderdeel van het vak. Hopman vervolgt: ‘Nu heb je het leerlingvolgsysteem op internet, waar ouders samen met hun kind de vorderingen online kunnen bekijken om ze zo te stimuleren. Wie had dat 50 jaar geleden nu ooit kunnen bedenken?’
Passie & pauze
Eind december 2003 is Joke met pensioen gegaan. Ze heeft een paar jaar niet gewerkt en ervaart dit als een korte pauze. Haar kinderen vonden, dat de gesprekstof met hun moeder minder werd. ‘Hup, aan het werk mam, zeiden ze tegen mij’, lacht Joke. ‘Ik heb de stoute schoenen aangetrokken en Marco van de Water, hoofd Binnensport, gebeld. Hij reageerde meteen enthousiast!’. Marco van de Water was niet alleen blij met de vraag van Joke of ze weer aan het werk mocht vanwege het feit dat De Koploper in personeelsnood zat. Nog meer was hij verheugd vanwege alles hetgeen de ervaren Joke kan meegeven aan kinderen. ‘Haar goede manier van lesgeven is absoluut een welkome aanvulling op het deskundige en enthousiaste team zwemonderwijzers in het sportcomplex aan de Badweg.’
Marco van de Water is bijzonder trots op zwemjuf Joke. ‘Ze draagt de hele zwemlesgeschiedenis van Lelystad met zich mee. Dat kan niemand hier zeggen! Een heel ‘bad’ aan ervaring kun je wel stellen en ze heeft dan ook ontzettend veel betekend voor de kinderen en medewerkers van de diverse zwembaden’. Hopman vult aan: ‘Kinderen zwemmen leren is de grootste passie in mijn leven en dat heb ik alle 50 jaar met heel veel plezier gedaan.’
Toekomst
Op 16 november is Joke Hopman dus echt 50 jaar zwemonderwijzeres. Hoewel ze is teruggekomen na haar pensioen heeft ze in 2003 in De Koploper, de zwemaccommodatie van Sportbedrijf Lelystad, wel een officiële afscheidsreceptie gehad. Op de vraag hoe haar toekomst eruit ziet, reageert de spraakwaterval terughoudend. ‘In 2012 hang ik mijn zwemlesbadpak aan de wilgen. Op een gegeven moment is het mooi en goed geweest. Dat is nu’, aldus Hopman. Marco van de Water: ‘Ergens in januari is haar laatste werkdag. Op haar eigen teamleider na weet niemand welke dag dat is. We gaan haar missen, allemaal!’
Joke Hopman besluit: ‘Vanaf het nieuwe jaar ben ik geen zwemonderwijzeres meer. Ik vertel niemand wat mijn laatste werkdag is en ik sluit de deuren van mijn leven als zwemonderwijzeres stilletjes zelf. Een prachtig boek wordt afgesloten en wie weet komt het ooit nog eens op papier.’