Alles onder controle, dat lijkt vaak ons streven. Negatieve gevoelens mogen niet de overhand nemen. Maar wie zegt dat deze gevoelens alleen maar negatief zijn? Zeker in deze tijd ervaren mensen veel emoties. Aangescherpte regels hebben de nodige consequenties, meningen zijn verdeeld, richtlijnen lijken misschien niet eerlijk. Hoe ga je daar dan mee om? In een blog van Psychologie magazine las ik een interessante benadering van emoties: wat is hun kracht en hoe benut je deze? In deze blog omschrijf ik boosheid, angst en frustratie. Misschien ook wel de meest herkenbare van dit moment…
Boosheid
Mensen die boos zijn, zijn zelfverzekerder en ondernemender. Zij geloven meer op een goed afloop. Boos zijn is dus ook niet verkeerd. Volgens psycholoog Jan Bernard, auteur van Over de rooie en expert op het gebied van boosheid maakt het je heel gedreven om ergens verandering in aan te brengen. Het geeft je een steuntje in de rug om ervoor te gaan. Maar er zit wel een schaduwzijde aan. Je kunt er te veel in doorschieten en daardoor juist meer kapot maken dan je lief is. Als je op iemand boos bent, voelt het misschien voor even fijn om dat diegene haarfijn uit te leggen. Op langere termijn kun je daarmee helaas veel schade aanrichten.
Advies
Het is dan ook de kunst om je te leren beheersen door altijd eerst een stap terug te zetten als je woede voelt opkomen. Vraag je eerst af waarom je deze woede voelt. Om de woede vervolgens op een fatsoenlijke manier proberen uit te spreken. Natuurlijk is het niet altijd makkelijk en is het voor de één makkelijker dan voor de ander om op zo’n emotioneel moment rustig te blijven. Maar als je het probeert en altijd respectvol blijft, kan het eigenlijk niet misgaan.
Angst
Angst is geen slechte raadgever, luidt een wijsheid. Maar dit is maar deels waar. Angst maakt ons ook scherp en alert. En energieker en gedisciplineerder. Dit geldt voor de korte, maar ook lange termijn. Zorgen over de toekomst kan ons behoeden voor het nemen van misstappen. Maar het kan je ook tegenwerken. Het kan alles overheersend zijn waardoor je niet meer verstandig kan handelen, maar juist heel irrationeel. Toch helpt het ook niet om ons er steeds maar tegen te verzetten. Onderzoek laat zien dat hoe meer je ertegen vecht, hoe meer negatieve gedachten er naar boven komen. Ook wel het rebound-effect genoemd. Dat terwijl angsten minder krachtig worden als je ze wel durft toe te laten.
Lees ook: Helemaal Zen door ‘Mindgym’
Advies
Om angst op de juiste manier te ‘gebruiken’, is daarom van belang hoe we het noemen. Heb je zenuwen voor iets is het geen angst, maar gezonde spanning. Het blijkt dat we ons dan juist extra gemotiveerd voelen en beter presteren. Het zet de ‘opportunity mindset’ aan het werk waardoor we ons meer richten op kansen en beter de controle over de situatie kunnen houden.
Frustratie
Het gaat natuurlijk niet altijd zoals we zouden willen dat het gaat. Dit kan frusterend werken. Ook dit hoeft niet fout te zijn. Frustraties leiden ook tot beter prestaties. Omdat het je zo tegenvalt, ben je erop gebrand om het tot op de bodem uit te zoeken. Met als gevolg dat de kans groot is dat het de volgende keer beter gaat. Maar soms zijn de frustraties zo overweldigend, dat het je juist in de weg staat. Frustraties monden dan uit in machteloosheid: het zal wel niet lukken. Managementconsultant Ben Tiggelaar, bekend van het boek ‘Dromen, durven, doen’ benoemt dit heel duidelijk. ‘Een mens zit nu eenmaal zo in elkaar dat hij soms de enorme drang voelt opkomen de handdoek in de ring te gooien.’
Advies
Het beste is het volgens Tiggelaar daarom om je gedegen voor te bereiden op dat ellendige moment van frustratie. Wanner je iets moeilijks moet doen of iets wat je nog nooit hebt gedaan, verzin je van tevoren concrete manieren waarop je het onvermijdelijke vastloopmoment te lijf gaat. Bijvoorbeeld dat als de frustratie te veel wordt je een time-out neemt, zo neemt het nooit de overhand.