Sportfondsen bestaat dit jaar honderd jaar. Directeur Erik Tromp kijkt met trots terug op wat er in die voorbije eeuw allemaal is bereikt. Uitdagingen voor de nabije toekomst zijn er ook. Maar eigenlijk zijn die niet veel anders dan destijds, bij de start in Amsterdam-Oost. “Wij willen zwembaden vooral betaalbaar en toegankelijk houden.”
Tromp voelt zich schatplichtig aan het verleden. Hij noemt het de droom van Han Bierenbroodspot. “Zijn droom is voor een belangrijk deel nog steeds onze doelstelling.” Rechtenstudent Han Bierenbroodspot stond honderd jaar geleden aan de wieg van wat nu Sportfondsen is. Samen met zijn vriend Eddie van Es bedacht Bierenbroodspot een spaarkassysteem om de komst van een nieuw overdekt zwembad in Amsterdam mogelijk te maken. Tromp noemt het een eeuw later een geniaal plan. “Overdekt zwemmen was destijds uitsluitend weggelegd voor de elite. Dankzij de bescheiden maandelijkse inleg van vele spaarders werd zwemmen in een overdekt bad bereikbaar voor de massa.” Tromp roemt daarbij de visie, het enthousiasme en de doorzettingskracht van Bierenbroodspot. “Neem alleen al de toegenomen zwemveiligheid in ons land. Honderd jaar geleden verdronken er jaarlijks 1.300 mensen, nu zijn er jaarlijks circa tachtig verdrinkingen te betreuren. Zeker als je die cijfers afzet tegen de groei van de bevolking is dat een enorme verbetering.”
Ben jij op zoek naar een leverancier die kan helpen met de waterbehandeling in jouw zwembad of zwemschool? 👉 Klik hier.
Vitaal en sociaal
Het als beheerder van de spaarkas gestarte Sportfondsen opende in de zomer van 1929 zijn eerste overdekte bad, het huidige zwembad Amsterdam-Oost. Tegen de stroom in groeide de organisatie in de jaren dertig naar een totaal van 17?baden, een groei die na de oorlog doorzette tot inmiddels ruim 350 uiteenlopende accommodaties. Saillant detail uit die beginjaren: in Amsterdam kregen kinderen al gratis zwemles in schoolverband. Zelfs badkleding werd gratis verschaft. Tromp trekt meteen een lijn naar het heden, via het eind jaren zestig door gemeenten ingevoerde schoolzwemmen dat ondertussen alweer lang is wegbezuinigd. “Ik had het graag anders gezien. De zwembaden zijn er al en wij hebben het water al opgewarmd. Als maatschappij hoeven we alleen nog kosten te maken voor het vervoer van de school naar het zwembad en terug.” Het brengt Tromp bij de maatschappelijke functie van zwembaden, nog altijd een speerpunt bij alle strategische keuzes die Sportfondsen maakt. “Wij hebben een voortrekkersrol gehad bij alle grote veranderingen in de Nederlandse recreatiesport. De ontwikkeling van multifunctionele sportfaciliteiten sinds de jaren tachtig heeft daar zeker aan bijgedragen. Die maatschappelijke betekenis van sport kan niet genoeg worden benadrukt. Door meer voorzieningen op een locatie bij elkaar te brengen, versterk je de sociale functie. Je haalt mensen uit hun isolement en brengt ze in beweging. Als ik naar de toekomst kijk, zie ik ons in die ontwikkeling nog steeds als een aanjager. We willen Nederland vitaal maken, ook in sociaal en mentaal opzicht.”
Bezoek ook de speciale jubileum pagina van Sportfondsen
Maatschappelijke winst
Meer nog dan nu ziet Tromp zwembaden in de toekomst als een onderdeel van grote sportclusters, met tal van welzijnsfuncties als onmisbare toevoeging. Niet dat Sportfondsen zoiets beslist. “Wij bepalen niet het gewenste voorzieningenniveau, dat doet in verreweg de meeste gevallen de gemeente. Als exploitant spreken wij natuurlijk wel een woordje mee. En daar hoort ook een streven naar efficiëntie bij. Vanuit kostenperspectief is een multifunctioneel gebouw ook interessanter.” Wat Tromp betreft gaan commercie en groeiende vitaliteit bij de bevolking hand in hand. “We hebben te maken met het zapgedrag van de Nederlander, ook in sport. Met het aanbieden van gecombineerde abonnementen kun je daar als organisatie op inspelen. Bijvoorbeeld door zwembaden en een sporthal te verbinden met een praktijk voor fysiotherapie of een dorpshuis zodat nog meer maatschappelijke winst kan worden bereikt. Het gaat altijd om verbinding en ontmoeting, in een gepolariseerde samenleving als de onze nu meer dan ooit.” Samen met gemeenten zet Sportfondsen zich dan ook actief in om maatschappelijke vraagstukken als vergrijzing, obesitas en eenzaamheid het hoofd te bieden. Als voorbeeld noemt Tromp het project ‘Jong en Oud in het Water’. “Dementerende ouderen worden bij verzorgingshuizen opgehaald en naar het zwembad gebracht voor een activiteit in het water onder persoonlijke begeleiding van een student CIOS of Sport en bewegen. Het is zo mooi om te zien dat dit een merkbaar positief effect heeft op het welzijn van de ouderen. Het is dan ook niet erg dat dit programma ons als organisatie economisch gezien niets oplevert. We vinden de sociale cohesie ook belangrijk en verdienen ons geld met andere activiteiten die wel winstgevend zijn.”
Lees verder in ZwembadBranche #89
Deze editie zal vanaf 27 juni weer bij (bijna) alle professionals in de zwembranche worden bezorgd. Heb jij nog geen abonnement? Meld je dan aan via deze link.