De gasprijzen zijn enorm opgelopen en stijgen nog steeds. De vraag naar aardgas is wereldwijd sterk toegenomen, onder meer doordat de economie zich veel sneller herstelt van de coronapandemie dan was voorzien. Daarnaast hebben we in Nederland de gaskraan grotendeels dichtgedraaid en dus beperkte reserves. Omdat voor de productie van elektriciteit gas nodig is, heeft deze prijsstijging ook gevolgen voor de energieprijzen. Voor zwembaden kan dit grote gevolgen hebben voor de energierekening.
Ben jij op zoek naar een leverancier die kan helpen bij de bouw of renovatie van jouw zwembad of zwemschool? 👉 Klik hier.
Sommige zwembaden hebben voorzien in duurzame toepassingen zodat de prijsschommelingen van gas en energie minder van invloed zijn. Andere zwembaden hebben contracten afgesloten met leveranciers waardoor zij minder last hebben van de prijsstijgingen. Maar er zijn ook zwembaden die de komende tijd rekening moeten houden met een fors hogere rekening. Jan Rullens is senior adviseur milieu– en omgevingsrecht voor het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en houdt zich onder meer bezig met energiebesparingsadviezen voor bedrijven en de sport- en recreatiesector in het bijzonder. Wij vroegen hem wat deze kostenstijging betekent voor zwembaden.
Informatieplicht
De informatieplicht energiebesparing is onderdeel van de Wet milieubeheer die al sinds 1993 bestaat, maar sinds 1 juli 2019 is aangepast. Sindsdien zijn bedrijven en instellingen verplicht om aan te geven welke energiebesparende maatregelen zij hebben genomen en te rapporteren op de site van Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Ook zwembaden zijn hiertoe verplicht. RVO werkt aan nieuwe lijsten waar niet meer wordt uitgegaan van bedrijfstakken, maar van bedrijfsactiviteiten. Als gevolg van de Omgevingswet komt er dan een splitsing naar gebouwen in het Bbl (Besluit bouwwerken leefomgeving) en milieubelastende activiteiten, in het Bal (Besluit activiteiten leefomgeving) en komen er drie lijsten: voor gebouwen, processen en faciliteiten. Deze vernieuwde maatregelenlijsten zullen volgend jaar beschikbaar komen. “Ik verwacht persoonlijk niet dat de energieprijzen op korte termijn weer zullen dalen. Dus zullen er meer maatregelen onder de terugverdientijd van 5 jaar of minder komen te vallen. Ook die energiebesparende maatregelen die bij de lagere energieprijzen nog een langere TVT (terugverdientijd) hadden.” De erkende maatregelen gaan onder meer over het tegengaan van warmteverlies en het voorkomen van onnodig energieverbruik. “Vaak gaat het toch vooral om logisch nadenken. Het zwembad is als het ware een doos en je moet zorgen dat de warmte in die doos goed wordt vastgehouden. Dat kan door de buitenkant, de muren, plafonds en ramen goed te isoleren. Maar ook door het goed afstemmen van de temperatuur op het aantal gebruikers en de activiteiten die je aanbiedt.” Daarnaast is Rullens van mening dat er nog veel winst valt te behalen uit het beïnvloeden van het gedrag van bezoekers. “Vervuild zwembadwater schoonmaken kost geld doordat er nieuw water, nieuwe chemicaliën en verwarmingsenergie in gaat zitten. Bezoekers moeten zo min mogelijk vuil mee het water inbrengen door vooraf goed te douchen. Ook het dragen van ondergoed onder een zwembroek is uit den boze. Je moet onnodige vuilbelasting en dus daarmee ook reinigingskosten van zwembadwater zoveel mogelijk voorkomen, toezichthouders mogen de bezoekers daar best meer op aanspreken.” Maar ook kleine stapjes kunnen volgens Rullens al veel betekenen. “Een deurdranger plaatsen is een goedkope oplossing om je warmteverlies te beperken. Zeker met de huidige energieprijzen levert elke energiebesparing al snel geld op.”
Lees ook: ‘ESCo constructie heeft zijn vruchten afgeworpen, maar dan vooral het laaghangend fruit’
Leren van collega’s
Bij de bouw van nieuwe zwembaden is er in de planfase ook vaak aandacht voor duurzame oplossingen, alleen ziet Rullens helaas nog te vaak dat deze het gaandeweg het proces naar realisatie verliezen van de (goedkopere) conventionele toepassingen. “Er zijn dan mooie plannen, maar als de begroting tegenvalt, gaat dit ten koste van de duurzame technieken. Dat terwijl die (extra) investeringen voor een zwembad met een levensduur van zo’n 25 tot 40 jaar juist heel interessant zijn. Zeker nu geld lenen nog relatief goedkoop is en de prijzen alleen maar stijgen, verdien je het geheid terug.” De hoge gas- en energieprijzen van nu zouden dus een impuls kunnen geven, maar Rullens vraagt zich af of dat gaat gebeuren. “Het bouwen van een zwembad heeft toch vaak lokaal bestuurlijke aspecten en er wordt gekeken naar successen binnen een bestuursperiode. Gelukkig zijn er ook mooie voorbeelden van zwembaden die hebben geïnvesteerd in verduurzaming en daar nu de vruchten van plukken.” Volgens Rullens zouden we ook meer naar die zwembaden moeten kijken. “We hoeven niet allemaal het wiel zelf uit te vinden, shoppen bij collega’s raad ik zeker aan.” Daarbij benadrukt Rullens ook dat zwembaden niet moeten wachten op het inwerkingtreden van de Omgevingswet. “De inwerkingtreding staat gepland voor 1 juli 2022 en heeft hier nauwelijks invloed op.” Wel zullen dan met name de gemeenten meer aan zet zijn en eisen kunnen stellen op het gebied van energiebesparing en duurzaamheid.
Wie afhankelijk is van de huidige gas- en energieprijzen zal te maken krijgen met een fors hogere rekening. Of dit zal leiden tot sluiting vindt Rullens lastig te zeggen, maar niet onvoorstelbaar. “Als het op een gegeven moment te veel gaat kosten om het zwembad te verwarmen, kan het zijn dat de deuren (tijdelijk) dicht blijven. Dit is natuurlijk vervelend, zeker als je je bedenkt dat het zwembad ook veel oplevert. Zwemmen is voor veel mensen de manier om te werken aan een gezonde leefstijl wat kan resulteren in extra gezonde levensjaren. Helaas is dit niet uit te drukken in geld en wordt er vaak onder de streep gekeken. Jammer want investeren in duurzame oplossingen levert niet alleen energiebesparingen op, ook houd je daarmee de kosten voor een accommodatie met een belangrijke maatschappelijke functie beheersbaarder.”
Voor meer informatie over de erkende maatregelen en energiebesparing voor zwembaden kun je kijken op www.infomil.nl/energie en www.energiebesparingsplicht.nl en www.rvo.nl/onderwerpen/duurzaam-ondernemen/energie-besparen/informatieplicht-energiebesparing