Vrijwel elk zichzelf respecterend vakgebied heeft er één. Een canon. De zwembadbranche heeft ’m nog niet. Daarom hoog tijd voor een overzicht van de belangrijkste wapenfeiten uit de -Nederlandse- zwembadbranche. De waan van de dag is verleidelijk. Elke nieuwe trend klinkt even veelbelovend in de oren en je moet af en toe stevig in je schoenen staan om niet in alles mee te gaan. Maar de opkomst van onder meer aquafitness, zoutelektrolyse, drijfmiddelen en social-mediamarketing zijn stuk voor stuk ontwikkelingen die door menigeen zijn bestempeld als een radicale omwenteling in het vak.
Om goed zicht te krijgen op de ontwikkelingen die bepalend zijn geweest in de historie van het vak en de branche willen wij een bescheiden bijdrage leveren aan het historisch bewustzijn van de huidige en toekomstige generaties in de zwembadbranche. In eerste instantie gaat het om een lijst met de markantste ontwikkelingen en momenten uit de geschiedenis. Dit nummer trappen wij af met het prille begin van het openbare zwembad. Hoe zag dit begin eruit?
De eerste echte zwemschool dateert uit 1830 en stond in Breda. Deze zwemschool was bedoeld om militairen te leren zwemmen zodat men af en toe een sloot of kanaal kon oversteken. Het eerste openbare zwembad kwam ruim een decennium later. In Amsterdam opende men in 1846 het eerste zwembad voor burgers. Dat wil zeggen voor mannen. Vrouwen en kinderen beneden de 12 jaar waren niet welkom. Maar dit duurde niet lang. In de jaren daarna mochten dames, mits voorzien van behoorlijke kleding, steeds vaker naar een zwembad. Het zwemmen onder de vrouwen nam daardoor in populariteit toe. Er ontstonden allerlei dames zwemverenigingen, zoals de Hollandse Dames Zwemclub uit Amsterdam. Deze laatste telde maar liefst 4.000 leden. Ondanks deze getallen, bleef het zwemmen nog wel een tijd weggelegd voor een enkeling.
Geld inzamelen voor een zwembad
Het duurde bijna een eeuw voordat er pas echt schot kwam in het zwemmen voor alle Nederlanders. Han Bierenbroodspot speelde hierin een belangrijke rol. Samen met zijn vrienden kon hij maar geen zwembad vinden om te waterpoloën. Zo ontstond de gedachte om via sportfondsen geld in te zamelen. In zijn functie als penningmeester van de Zwemvereniging was Bierenbroodspot op het idee gekomen om via spaarkassen het benodigde kapitaal voor het stichten van een overdekt zwembad bijeen te brengen. Op 14 juni 1923 was dit een feit en werd de N. V. Sportfondsen opgericht. Het primaire doel was de Zwemvereniging Het Y een goed geoutilleerd wedstrijdbad te verschaffen. Samen met Eddie van Es, die net uit militaire dienst was gekomen, kwam hij overeen dat binnen een jaar tijd zou worden geprobeerd om 1000 spaaraandelen te plaatsen van elk Fl 360,-. Binnen een halfjaar waren er 500 aandeeltjes geplaatst bij Y-leden en buurtbewoners. Het was een succes.