Een meerderheid van 73% van de Nederlanders pleit voor het herinvoeren van schoolzwemmen op basisscholen. Dit blijkt uit recent onderzoek van het Mulier Instituut, waaruit ook naar voren komt dat slechts 23% van de gemeenten in 2024 nog schoolzwemmen aanbiedt, een daling ten opzichte van 2020. Maar is schoolzwemmen de meest effectieve oplossing om de zwemveiligheid in Nederland te waarborgen? Wij vroegen het de zwembranche op onze socials.
Bron: Mulier Instituut
Wiens verantwoordelijkheid?
Over het belang van (leren) zwemmen zijn de reacties -uiteraard- vrijwel unaniem: het is essentieel voor de veiligheid van kinderen in een waterrijk land als Nederland, en elk kind heeft recht op zwemles. Maar wiens verantwoordelijkheid is dit? Zo wordt onder meer gesteld dat het de taak van de ouders is. Critici vragen zich namelijk af waarom sommige ouders wel tijd en geld hebben voor andere sporten, maar zwemles vaak wordt overgeslagen. ‘Wel elk weekend naar de voetbal of hockey, maar zwemles wil men niet. Ik snap het niet helemaal.’ Shiva de Winter van de NSWZ stelt dat het te gemakkelijk is om de verantwoordelijkheid voor zwemveiligheid bij scholen te leggen. ‘Het echte vraagstuk is: hoe vergroten we structureel de zwemvaardigheid van kinderen zonder de verantwoordelijkheid van ouders weg te nemen?’ Vanuit de politiek wil men met schoolzwemmen de kansenongelijkheid verminderen. Als je op school leert zwemmen, leert ieder kind zwemmen – ook de kinderen van wie de ouders het niet kunnen betalen. Het invoeren van schoolzwemmen kan ouders dus financieel ontlasten. Belangrijk punt voor velen, maar men vindt dat dan beter kan worden gekeken naar de ouders die het niet kunne betalen. Waarbij deze middelen dan kunnen worden ingezet via potjes die ouders financieel steunen. ‘Geef het geld dat aan schoolzwemmen wordt besteed aan jeugdsportfondsen en leergeld, zodat ouders die het niet kunnen betalen ondersteund worden.’
Zorgen over kwaliteit
Daarnaast zijn er zorgen over de kwaliteit van de lessen, ouders zijn zo niet betrokken en de vrees bestaat dat schoolzwemmen bestaat uit grootschalige lessen waarin individuele begeleiding ontbreekt. ‘Als hun kinderen zwemmen, moeten ouders aanwezig zijn. Voortgang en motorische problemen moeten besproken kunnen worden. Tegenwoordig hebben kinderen door weinig bewegen en concentratieproblemen meer individuele aandacht nodig.’ Tevens zijn er zorgen over de praktische uitvoerbaarheid, door bijvoorbeeld het tekort aan personeel. ‘Leuk bedacht, maar in de zwembaden is er ook personeelstekort, dus dat is niet haalbaar. Gewoon op zwemles houden.’ Tegelijkertijd ziet men ook kansen doordat zweminstructeurs meer uren overdag zouden kunnen maken. ‘Een groot probleem van werken in een zwembad is dat het vaak alleen parttime kan, omdat ze alleen in de middagen open zijn voor zwemlessen. Met schoolzwemmen kun je meer overdag werken, wat het aantrekkelijker maakt als beroep.’
Blijven zwemmen
Veel respondenten zien schoolzwemmen niet als een vervanging van reguliere zwemlessen, maar als een middel om zwemvaardigheid bij te houden. Als een goede aanvulling op bewegingsonderwijs, met voordelen voor motorische ontwikkeling en waterveiligheid. ‘Schoolzwemmen als natte gymles vind ik helemaal top. Het doel is lekker veel bewegen, zwemveiligheid bijhouden en zelfredzaamheid in het water.’ Vanuit de zwemscholen bestaat ook de angst dat zij de dupe worden van het invoeren van schoolzwemmen, omdat zij vrezen dat dit vooral gemeentelijke zwembaden zal bevoordelen. ‘Goed voor de gemeentelijke zwembaden, maar niet voor de commerciële zwemscholen. Dus houd het bij reguliere zwemles.’ De NSWZ pleit daarom voor een brede aanpak waarin niet alleen scholen, maar ook gemeentelijke sportbedrijven, semi-commerciële exploitanten en commerciële zwemscholen een rol spelen. Een van de voorgestelde oplossingen is de oprichting van een nationaal fonds voor zwemlessen. Dit fonds zou subsidies en ondersteuning kunnen bieden aan alle typen zwemaanbieders, zodat financiële drempels voor ouders worden weggenomen. ‘Zwemles is geen luxe, maar een essentiële levensvaardigheid. We kunnen ons niet permitteren om kinderen te laten opgroeien zonder toegang tot kwalitatief goede en betaalbare zwemlessen,’ benadrukt Shiva de Winter.
Wat betekent dit voor de toekomst?
Hoewel het belang van leren zwemmen breed wordt erkend, gelooft het merendeel van de reageerders niet dat het invoeren van schoolzwemmen de oplossing is. Men ziet het vooral als een laagdrempelige manier om zwemvaardigheden bij te houden, maar niet als de beste manier om kinderen te leren zwemmen. Daarnaast vragen sommige mensen zich af hoe het onderzoek precies is verlopen: ‘Aan wie is de vraag gesteld en met welk doel?’ Een criticus vergelijkt de resultaten met andere populaire meningen: ‘100% van de Nederlanders wil minder belasting betalen. En 0,0% van alle Feyenoordfans wil dat Ajax kampioen wordt. De vraag en het doel bepalen vaak het antwoord.’ Het Mulier Instituut geeft aan dat de gepubliceerde informatie een korte update is van de stand van zaken op basis van onderzoeksvragen binnen het gemeentepanel van de Vereniging Sport en Gemeenten. Later dit jaar volgt een uitgebreider onderzoek. Wordt vervolgd dus.
advertentie
