Het aantal vacatures in de zwembadbranche is groot. Dat was al zo voor corona, maar door corona is deze zwakke plek in menig bedrijfsvoering nu pijnlijk zichtbaar geworden. Te kleine teams draaien met man/vrouw en macht om het rooster rond te krijgen. Is het vak zwemonderwijzer niet meer aantrekkelijk? Ingrid Koppelman, vakbondsbestuurder Sport bij de FNV, schreef er een column over.
Schreeuwend personeelstekort
Social media en kranten staan er momenteel vol mee, in bepaalde sectoren is sprake van een schreeuwend personeelstekort. Een ding hebben ze gemeen: het zijn slecht betalende beroepen met uitgeklede cao’s. Beroepen waarbij je maximaal beschikbaar moet zijn om minimaal ingezet en betaald te worden. Zelfs een vast contract lijkt wel een flexcontract. Maar niet zeuren, je hebt toch een vast inkomen? Zeker, maar wel eentje waar je niet van rond kunt komen. Waar je nog een baan bij moet zoeken die je niet kunt combineren met deze baan. Waarbij je als jij vrij wilt, je dit in 3-voud moet uitleggen als je dit niet maanden van tevoren hebt aangevraagd. Hoe aantrekkelijk is zo’n vak?
Deeltaken
Neem het vak zwemonderwijzer of toezichthouder. Het oude vak van badjuf of -meester bestaat niet meer. Daar heeft de zwembadbranche zelf veel aan gedaan om die voltijds functie, met aanzien en respect en een salaris om een gezin van te onderhouden, volledig op te knippen in deeltaken. Taken die ook nog eens uitbesteed kunnen worden aan bijvoorbeeld een schoonmaakbedrijf dat enkel komt om schoon te maken en niet aansluit bij de lunch. Of neem de moderne receptie, zo geautomatiseerd dat je zonder cursus de kassa niet meer kunt bedienen. In plaats van bredere functies, worden functies steeds smaller. Nu zijn er mensen die roepen dat er eerst onderzocht moet worden hoe dat komt, dat tekort aan personeel. Meer salaris, zo roepen enkelen al wel zonder onderzoek, is niet de oplossing. Natuurlijk lost geld niet alles op, maar het is wel een heel groot deel van de oplossing. Als je kunt kiezen tussen veel banen, waarom zou je dan voor een slecht betaalde kiezen? Zo zijn er nog andere arbeidsvoorwaarden in de zwembranche die nu te minimaal zijn voor de zwaarte en verantwoordelijkheid van dit vak.
Lees ook: Laat je stem horen, altijd en overal
Publieke sector
‘Doe er wat aan vakbond! Die cao moet beter!’ Het probleem zit, mijns inziens, in de marktwerking in een publieke sector als de sport. Zwemmen is een publieke taak. Van oudsher was zwemmen de verantwoordelijkheid van lagere overheden, sport is immers goed voor de volksgezondheid. Zwemmen is daarbij ook nog eens van levensbelang. Maar wat is een gediplomeerde zwemonderwijzer aan het bad ons waard? Mag dat niet beter betaald worden uit gemeenschapsgeld? En als dat al geen reden is, dan toch zeker wel onze gezondheid. Zwemmen staat bekend om haar gezondheidseffecten. Mag dat niet beter betaald worden uit gemeenschapsgeld? Ook werkgevers zouden er goed aan doen de bodem die nu toch wel echt in zicht is, niet te accepteren. De zwemveiligheid staat onder druk. Enkele baden sluiten nu op onderbezette uren terecht de deuren omdat ze niet voldoende gekwalificeerd personeel aan de badrand hebben. En dan heb ik het nog niet eens over het tekort aan technici die zorgen voor hygiëne en de juiste waterkwaliteit. De volgende crisis dient zich al aan.
Publieke taak
Dus ik stel voor dat we samen – werkgevers en werknemers – naar Den Haag gaan en van ons laten horen. Samen het probleem bij de wortel aanpakken. Rutte 4 maak werk van sport als publieke taak! Maak van zwemonderwijzer gewoon weer het ouderwets gerespecteerde beroep dat het ooit was. Ondertussen zorgt de vakbond – de werknemers dus – voor druk op verbeteringen in de cao. De bodem moet omhoog. Die druk moet dus van jullie komen, mensen werkzaam in de zwembaden. Willen we die werkgever – en ook de overheden – overtuigen dat het anders kan en anders moet, zullen we een collectief moeten vormen. De krachten bundelen. En niet bang zijn om je baan te verliezen. Want ze hebben je hard genoeg nodig, dus maak je daar nu eens niet druk om. Samen maken we een vuist. En slaan ermee op tafel. Lekker ouderwets vakbondswerk. Daar wordt niemand slechter van.
Ingrid Koppelman is vakbondsbestuurder Sport bij de FNV en behartigt de belangen van de leden binnen de zwembaden. Door ondersteuning bij lastige kwesties of het afsluiten cao’s en sociale plannen wil de bond samen werken aan een goede werkrelatie en betere arbeidsvoorwaarden.