In extremis: schaf de lifeguard maar af!

Diegenen die mij kennen weten dat het bezoeken van attractieparken en het berijden van achtbanen één van mijn hobby’s is. Ter vermaak, ontspanning, maar ook ter lering. En wat dat laatste betreft heb ik opnieuw een les geleerd in twee Duitse parken. De familieparken Europa-Park en Erlebnisspark Tripsdrill beschikken over een zogenaamde boomstammenbaan: met vier of zes personen achter elkaar in een boot in de vorm van een boomstam zitten, via een lopende band naar een hoger niveau worden gebracht om vervolgens over het water weer een tocht naar beneden af te leggen. 

Selfsupporting

Juist bij dit type attractie viel mij iets bijzonders op. Europa-Park heeft hier vijf medewerkers rondlopen die de gasten groeperen, placeren, aanwijzingen geven, naar de uitgang verwijzen en vertellen dat de tassen in de boot moeten worden meegenomen. Daarnaast zit een operator afgescheiden in een hokje en kan waar nodig ingrijpen door de attractie stil te zetten. Een paar dagen later deed ik een vergelijkbare attractie in Tripsdrill. Ook daar een operator die zicht heeft op het station en door middel van schermen op de rest van de waterbaan. Maar verder geen medewerker te zien. Je zou kunnen stellen dat de attractie selfsupporting is. Niemand die placeert of vertelt dat de tassen mee moeten en de weg naar buiten mag je ook zelf opzoeken. In tegenstelling tot in Europa-Park laat een deel van de gasten de tas achter in het station. Logistiek is dat zo ingericht dat dat alleen kan aan de kant waar wordt uitgestapt. En ondanks dat er geen medewerker staat die vertelt dat tassen niet in de weg mogen staan, zetten gasten die automatisch op veilige afstand. Geen wanklank in de wachtrij, alles liep goed door en de sfeer was niet beter of slechter dan tijdens ons vorige parkbezoek. Blijkbaar kan het ook veilig met minder medewerkers. Zou het zo zijn dat met minder gastvrouwen en – heren het (selfsupporting) gedrag van gasten positief wordt beïnvloed? Antwoorden heb ik (nog) niet, maar het was wel een interessante waarneming.

Lees ook: Hoe blijf je scherp?

Aanscherpingen in de wet- en regelgeving

Ik heb dan de neiging dit te vertalen naar het vakmanschap dat we in zwembaden hanteren. In extremis: schaf de lifeguard maar af! Zet gewoon een ouderwetse badmeester met EHBO-functie bij de douches neer, vertel bezoekers dat zij zich moeten verzorgen voordat ze in het water gaan en voor de rest laat je het aan de gasten over. Welke kans is er dat het dan fout gaat? Zou het zelfsturend vermogen van onze gasten worden verhoogd? Gaan de gasten hun risico’s, bijvoorbeeld met kinderen, sneller inschatten omdat ze weten dat er niemand op hen let? We weten het niet, de afgelopen decennia zijn we alleen maar scherper gaan sturen op zogenaamde veiligheid en bijbehorend toezicht. Mede ingegeven door aanscherpingen in de wet- en regelgeving. De nieuwe omgevingswet zou de afweging in welke mate toezicht ingezet zou moeten worden op basis van risicoanalyse expliciet neerleggen bij de houder van de zweminrichting. Maar met die rol wordt geworsteld: geen enkele houder heeft zin aansprakelijk te worden gesteld bij een onverhoopte calamiteit. En daarnaast is het voor een aantal provincies en omgevingsdiensten ook nog niet erg duidelijk welke positie zij moeten innemen. Zo viel mijn oog op een provinciale omgevingsverordening dat “gedurende de openingstelling van één of meer badwaterbassins met een diepte van meer dan 1,40 meter voor gebruikers, vanaf iedere op het schematisch overzicht als bedoeld in Artikel 3.7 opgenomen (strategische) locatie door tenminste één toezichthouder toezicht wordt uitgeoefend” en “indien een meer dan gemiddeld gebruikersaantal, de gesteldheid van de gebruikers dan wel het gebruik van een speeltoestel daar aanleiding toe geeft, vanaf de relevante (strategische) locatie(s) als hiervoor aangeduid door meerdere toezichthouders toezicht wordt uitgeoefend”.

Ver weg

Terug naar de WHVBZ dus, met dien verstande dat dit een aanvulling is op de omgevingswet en je dus niet met minder, maar juist met meer regels te maken krijgt. En ook de intentie van de omgevingswet nooit tot zijn recht zal komen als de verordeningen in stand blijven. Het verleggen van verantwoordelijkheden naar onze gasten ligt, in tegenstelling tot in dat Erlebnisspark, nog ver weg. 

Deze column is geschreven door Eduard Leurs en verscheen in ZwembadBranche #95