Gemeenten zoeken manieren om hun beleid efficiënt en effectief uit te voeren. Daarom wordt op het gebied van werk, zorg en jeugd vaak al tussen gemeenten samengewerkt. Gemeenten zouden ook op sportgebied meer met elkaar kunnen samenwerken. Ten eerste omdat voor burgers de gemeentegrens niet altijd bepalend is voor hun sport- en beweeggedrag. Ten tweede kunnen gemeenten elkaars expertise beter benutten. Ten derde creëert het synergie in de diversiteit van sportaanbod. Alles over Sport beschrijft een aantal interessante samenwerkingsvormen gebaseerd op teksten uit het visiedocument ‘Sport stimuleert’ van de Vereniging Sport en Gemeenten (2018).
- Bovenlokale of regionale sportaccommodaties
- Evenementen
- Gehandicaptensport
- Buitensportvoorzieningen
- Gedeeld werkgeverschap
- Sportstimulering
- Duurzaamheid
Bovenlokale sportaccommodaties zijn accommodaties met een regionale functie waarbij het verzorgingsgebied groter is dan de gemeente waar de accommodatie is te vinden. De 50-meter zwembaden zijn daar een goed voorbeeld van, maar ook de voorzieningen voor (amateur)sportverenigingen die op het (bijna) hoogste niveau spelen en die vragen om trainingsruimte, plaatsen voor toeschouwers, ruimte voor de media, meer parkeerplaatsen, eisen stellen aan de verlichting. De nieuwe Omgevingswet biedt de kans om een gezamenlijke omgevingsplan of intergemeentelijke omgevingsvisie op te stellen.
Ben jij op zoek naar een leverancier die kan helpen bij het verduurzamen van jouw zwembad of zwemschool? 👉 Klik hier.
Een goed voorbeeld is Twente waar een regionale samenwerking is ontstaan vanwege de spreiding van bovenlokale en topsport voorzieningen. Hierin zitten naast zwem-zorgaccommodatie Het Ravijn in Nijverdal, een schaatshal in Enschede, topsporthal ISPA in Almelo en Fanny Blankers-Koen atletiekstadion in Hengelo. Bij (nieuwe) lokale ontwikkelingen voor sportvoorzieningen met een regionaal verzorgingsgebied, vindt er onderling afstemming plaats.
Voor sommige top- en breedtesportevenementen is regionale afstemming wenselijk of noodzakelijk. Dit geldt zowel voor sportevenementen die letterlijk de gemeentegrenzen overschrijden (zwemmen in openwater) als voor grootschalige evenementen die andere gemeenten overlast kunnen bezorgen (bijv. verkeersoverlast) of juist waar de regio zich mee kan profileren. Door samen te werken kunnen risico’s, kosten en inkomsten van evenementen worden gespreid die voor een enkele gemeente te groot of te risicovol zijn.
Lees ook: Ook zwembranche van belang voor het Nationaal Preventieakkoord
Sporters met een handicap lopen vaak letterlijk tegen gemeentegrenzen aan. Door het kleine aantal sporters met een handicap binnen een gemeente is het vaak moeilijk om voldoende sporters te vinden om een team of vereniging draaiende te houden. Gemeentelijke samenwerking biedt kansen om hen toch hun sport te laten beoefenen. Niet alleen in het aanbieden van sport maar ook in de toegankelijkheid (gemeenten verschillen bijvoorbeeld in Wmo-verstrekkingsregels en sommige gemeenten vergoeden het sportvervoer alleen binnen de eigen gemeentegrenzen). Regionale samenwerking op het gebied van gehandicaptensport is cruciaal voor het vindbaar en toegankelijk maken van het sportaanbod.
Buitensportvoorzieningen gaan vaak letterlijk gemeentegrenzen over, denk aan routes voor een triatlon. Waar vroeger het accent vaak lag op (verblijfs)recreatie, natuurbehoud en natuurbeleving, wordt het buitengebied nu ook als mooie plek voor sport en bewegen gezien. Een goede infrastructuur van routes draagt niet alleen bij aan aantrekkelijkheid van de regio voor recreanten en toeristen, maar ook aan vitaliteit van de bewoners en de kwaliteit van het vestigingsklimaat.
Gemeenten kunnen het werkgeverschap van buurtsportcoaches, verenigingsondersteuners onderbrengen in een gedeelde of gezamenlijke regionale of provinciale werkgeversorganisatie. Dit kan operationele schaalvoordelen opleveren, meer doorgroeikansen voor de buurtsportcoaches opleveren en extra mogelijkheden bieden voor deskundigheidsbevordering. Door de grotere omvang van de werkgeversorganisatie kan er meer ruimte komen om buurtsportcoaches in dienst te nemen die gespecialiseerd zijn in de benadering van specifieke doelgroepen, zoals ouderen, chronisch zieken of kinderen met overgewicht. Zo zijn in Kennemerland 25 buurtsportcoaches in dienst van één stichting, Sportsupport, die werkt voor de vijf gemeenten Haarlem, Heemstede, Hillegom, Bloemendaal, Velsen.
Gemeenten kunnen samen besluiten in te zetten op sportstimulering, lidmaatschap van een sportvereniging te stimuleren, sportuitval te voorkomen of waarden en normen in de sport te bevorderen. Dit kan door samen campagne te voeren of samen dezelfde interventies in te zetten.
Onder duurzaamheid vallen thema’s als energie en water besparen, het beperken van afvalstromen, het voorkomen van geluids- en lichtoverlast, ruimtebesparende technieken en multifunctioneel grond- of ruimtegebruik. Een goed voorbeeld is de regiovisie sportregio Noord-Limburg (Gennep, Bergen, Venray, Horst aan de Maas, Venlo, Peel en Maas, Beesel) die zich onder meer inzet voor groen en gezond. Hierbij is één van de speerpunten duurzaamheid (Cradle to Cradle): duurzame voeding, duurzame materialen (denk aan recyclebare schoenen), duurzame borging en verankering en duurzaamheid ten aanzien van sportaccommodaties.