Vandaag verschenen er berichten in de media dat zwembaden mogelijk moeten sluiten omdat zij nog niet voldoen aan de aangescherpte waterkwaliteitsnormen. Binnen de zwembranche is deze problematiek al langere tijd bekend en wordt er hard gewerkt aan oplossingen om dit juist te voorkomen, het maatschappelijke belang van zwemvoorzieningen is groot. Ontegenzeggelijk blijft het uitgangspunt dat de veiligheid en gezondheid van zwemmers altijd voorop staat. Wie dan ook nu de vraag krijgt of het nog wel veilig is om te zwemmen is het antwoord volmondig: ja. De aangescherpte normen richten zich op het verminderen van langetermijnrisico’s en vormen geen acuut gevaar voor de volksgezondheid.
Data-analyse
Voor de Verenigde Technici uit de Zwembranche (VTZ) was duidelijk dat er zwembaden waren die door de invoering van nieuwe parameters en het aanscherpen van bestaande normen, niet aan de eisen konden voldoen. Om te weten wat de omvang hiervan precies was, heeft de VTZ in 2024 een uitgebreide data-analyse uitgevoerd. Op basis van bijna 98.000 metingen in zowel binnen- als buitenbaden kon worden geconcludeerd dat veel zwembaden moeite hebben met het naleven van de normen, soms door technische beperkingen, soms door onduidelijkheid over de beste aanpak. Puur op basis van de data zouden dus bij strikte handhaving veel zwembaden hun deuren moeten sluiten. Dat is onwenselijk en disproportioneel, zeker omdat veel afwijkingen geen acuut gevaar vormen. De VTZ heeft deze signalen gedeeld met het ministerie en met de provincies, om tot proportionele en werkbare uitvoering te komen.
Ben jij op zoek naar een leverancier die kan helpen bij het verduurzamen van jouw zwembad of zwemschool? 👉 Klik hier.
Overgangstermijn en knelpunten
Het werkelijke probleem ligt in de overgangstermijn. Zwembaden hebben simpelweg meer tijd nodig om aanpassingen door te voeren. De benodigde maatregelen zijn technisch complex en lopen uiteen. Voor sommige parameters is de oplossing bekend, maar is er onvoldoende capaciteit bij installatiebedrijven om alle zwembaden tegelijk aan te passen. Voor andere parameters ontbreekt nog de kennis om gericht te kunnen ingrijpen. Een aanpassing van de wet om de overgangstermijn formeel te verlengen is op korte termijn niet mogelijk, gezien de wettelijke procedures. Daarom is de branche, samen met het bevoegd gezag, op zoek gegaan naar haalbare alternatieven. De oplossing ligt in risicogericht handhaven: kijken naar het werkelijke risico voor de gezondheid, in plaats van het strikt afvinken van normen.
Gezondheidseffecten en prioritering
De meeste overschrijdingen hebben betrekking op vijf parameters. Vier daarvan – bromaat, chloraat, trihalomethanen (THMs) en waterstofcarbonaat – hangen samen met chronische risico’s, zoals bij langdurige blootstelling over vele jaren. Alleen Legionella vormt een acuut gezondheidsrisico. Voor Legionella zijn beheersmaatregelen bekend en worden deze ook toegepast. Als een besmetting wordt vastgesteld, worden de betreffende risicopunten direct afgesloten – het zwembad blijft dan gewoon open, met minimale impact voor bezoekers. Bij de andere parameters is de situatie complexer. Neem waterstofcarbonaat: de gezondheidsrisico’s zijn verwaarloosbaar, maar de technische oplossing – dosering – vergt specialistische installaties die momenteel slechts beperkt beschikbaar zijn.
Plan van aanpak: instrument voor maatwerk
Omdat de gezondheidseffecten laag zijn, kan het bevoegd gezag in overleg met zwembaden toestaan dat de termijn wordt opgerekt. Voorwaarde is wel dat er een plan van aanpak wordt opgesteld. Het plan van aanpak is een instrument om grip te krijgen op tijdelijke afwijkingen. Zwembaden leggen hierin vast waarom zij (nog) niet aan een bepaalde norm voldoen, welke maatregelen zij nemen, hoelang dat duurt, en hoe in de tussentijd de gezondheid van bezoekers en medewerkers wordt geborgd. Daarbij gaat het om zaken als extra waterverversing of ventilatie met verse buitenlucht, bijvoorbeeld om de concentratie van vluchtige stoffen zoals THMs in de lucht te verlagen. Onderzoek laat zien dat meer dan 90% van de blootstelling aan THMs via inademing verloopt, maatregelen op luchtkwaliteit maken dus echt verschil. Het bevoegd gezag (de provincies) heeft de branche inmiddels via brieven geïnformeerd over het plan van aanpak. Ook de VTZ heeft zwembaden hierover actief geïnformeerd. Hoewel het minder zichtbaar is voor het grote publiek, wordt er achter de schermen dus intensief gewerkt aan veilige, realistische oplossingen.
Hoe nu verder?
Bovenstaande zijn echter nog geen structurele oplossingen en er is nog veel ontbrekende kennis. De VTZ heeft daarom een expertgroep opgericht om de kennisproblemen en mogelijke oplossingen onderling af te stemmen. Vanuit deze expertgroep zal de zwembranche periodiek worden geïnformeerd over de nieuwe kennis en nieuwe oplossingsrichtingen.
Lees voor meer informatie het artikel Help, ik heb afwijkende parameters! in ZwembadBranche #98
Meer weten? Kom naar het Technisch Congres op 4 juni.
advertentie
