Sociale partners hebben overeenstemming bereikt met het kabinet over de hervorming van de de arbeidsmarkt. Gisteren presenteerde minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de nieuwe plannen. Er wordt overwegend positief gereageerd, toch zijn er ook wel zorgen over bijvoorbeeld de algemene arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen die verplicht gaat worden en de uitvoering. Maar wat gaat er nu veranderen?
Impact werknemers, werkgevers én zelfstandigen
Door de huidige flexibilisering van de arbeidsmarkt leeft nu 40% van de werkende bevolking (werknemers en zelfstandigen) in onzekerheid. Met deze nieuwe plannen wil de minister dat veranderen. Werknemers krijgen meer zekerheid krijgen over hun inkomen en zelfstandigen kunnen zichzelf beter beschermen. Daarbij kunnen werkgevers flexibeler ondernemen. De hervormingen hebben daarmee impact op werkgevers, werknemers én zelfstandigen. Zowel werkgevers als vakbonden zijn tevreden, maar zien ook wel uitdagingen zo laten zij de media weten. Volgens Ingrid Thijssen, voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW, maken deze hervormingen een einde aan contracten waardoor het principe ‘beschikbaar voor alles, maar recht op niets’ kon zegevieren. De directeur van de Algemene Bond Uitzendondernemingen, Jurriën Koops, benadrukt dat uitzendkrachten nu sneller aanspraak maken op een vast contract en er zo wordt toegewerkt naar een gelijkwaardige beloning van uitzendkrachten en vaste krachten. Wel vindt Koops dat er op korte termijn meer duidelijkheid moet komen voor zelfstandigen en hij pleit vooral ook voor uitvoerbare zzp-regels. Werkgeversvereniging AWVN vreest wel voor de uitvoering, zij vragen zich af of het UWV dit aankan. De Vereniging Zelfstandigen Nederland (VZN), een netwerk waar zo’n 200.000 zelfstandigen bij zijn aangesloten, was minder enthousiast. Men heeft ervoor gepleit dat na twee jaar wordt uitbetaald om zo te voorkomen dat de lasten van zelfstandigen te veel stijgen. De VZN heeft de minister dit wel geadviseerd, maar zat uiteindelijk niet aan tafel en moet nu concluderen dat het niet is overgenomen. Wel hoopt men dat het een en ander kan veranderen omdat is toegezegd dat er nog wordt gekeken naar een opt-out. Een optie waarbij zelfstandigen die hun zaakjes goed op orde hebben, hier niet aan mee hoeven te doen.
Wat verandert er?
- Het nulurencontract verdwijnt, in plaats daarvan komt een basiscontract voor het aantal uur waarop mensen ten minste standaard worden ingeroosterd. Voor studenten en scholieren blijft het nulurencontract bestaan.
- Er komt een einde aan draaideurconstructies. Nu kunnen werknemers na drie jaarcontracten bij een bedrijf weg worden gestuurd om na een half jaar weer terug te worden gevraagd. Die afkoeltijd wordt vijf jaar. Voor studenten zal de onderbrekingstermijn van 6 maanden blijven bestaan. Voor seizoenswerk blijft de huidige mogelijkheid van een verkorte tussenpoos van 3 maanden bestaan.
- Kleine bedrijven krijgen door middel van een toets na een jaar meer duidelijkheid of een langdurig zieke werknemer beter wordt en dus moet worden doorbetaald.
- Zzp’ers moeten verplicht een arbeidsongeschiktheidsverzekering aanschaffen. Zolang de Belastingdienst geen onderscheid kan maken tussen zelfstandigen mét en zónder personeel, geldt de verplichte verzekering voor alle IB-ondernemers (dus ook voor hen mét personeel en meewerkende partners). De directeur-grootaandeelhouder (mét en zonder personeel) en diegene die resultaat uit overige werkzaamheden geniet, vallen er niet onder.
- Eerder was al besloten de Zelfstandigenaftrek en de Fiscale Oudedagsreserve af te bouwen.
- Om een leven lang ontwikkelen te stimuleren werkt het kabinet aan een actieplan voor de korte termijn en een agenda voor de langere termijn. De subsidieregeling voor scholing (STAP) wordt meer gericht op arbeidsmarktrelevantie (in plaats van arbeidsmarktgerichtheid) en maatschappelijk cruciale sectoren.
- Veel (mkb-)werkgevers lopen tegen grote problemen aan door de lange periode waarin zij lonen moeten doorbetalen bij ziekte en ondertussen met vervangingsvraagstukken zitten. De werkgever is in alle gevallen twee jaar verantwoordelijk voor loondoorbetaling en reintegratie, maar krijgt door dit voorstel in veel gevallen al eerder – na één jaar – duidelijkheid en kan zo aan oplossingen gaan werken.
Planning
Eerder gaf onder meer de Commissie Regulering van Werk (Commissie Borstlap) al een advies over het hervormen van de arbeidsmarkt, wat is meegenomen in de huidige plannen. De maatregelen zoals gisteren gepresenteerd vloeien voort uit afspraken die het kabinet eerder met werkgevers en werknemers maakte binnen de Sociaal Economische Raad (SER). De uitwerking hiervan hoopt de minister volgend jaar via wetsvoorstellen voor te leggen aan de Tweede Kamer en vervolgens de Eerste Kamer. Wanneer beide instemmen kunnen de plannen worden doorgevoerd.
Lees de factsheet van de VNO NCW voor een uitgebreide toelichting op de nieuwe plannen