Begin mei trad Guust Jutte aan als directeur van Reddingsbrigade Nederland. Zijn missie: nog meer aandacht vragen voor de gevaren van water en blijven aanzetten tot veilig gedrag van zwemmers. Realisme is er ook. Verdrinkingsslachtoffers zullen er altijd blijven, welke campagnes je ook inzet. “Er zullen altijd mensen zijn die hun eigen zwemvaardigheid overschatten”.
Ook de voorbije maanden verdronken er weer te veel mensen in open water. Jutte weet het als geen ander. “Elk slachtoffer is er natuurlijk één teveel.” Voor de kersverse directeur is het alleen maar meer reden om nog eens een pleidooi te houden voor meer zwemveiligheid. Meer risicobewustzijn is nodig, in heel de keten, van landelijke overheid tot vakantieparken en asielzoekerscentra. Maar ook van ouders en zwemlesaanbieders wordt een extra inspanning gevraagd. Jutte heeft een verleden bij de KNZB en was in de coronatijd nauw betrokken bij de samenwerkende partijen in de zwembadbranche. “De kwaliteit van het zwemonderwijs is altijd een stokpaardje van me geweest.”
Overheidstaak
Wat Jutte stoort in het nationale zwemonderwijs is het ontbreken van een nationale norm. “We moeten voorkomen dat er cowboys actief zijn die andere normen hanteren. Een wildgroei aan opleiders en examennormen zet met name ouders op het verkeerde been. De verwarring is dan groot. Ouders denken dat hun kind goed kan zwemmen, in de praktijk valt dat dan te betwijfelen. “Daarom participeert Reddingsbrigade Nederland samen met een groot aantal partijen in de landelijke campagne Wie checkt jou? De kernboodschap: ga nooit alleen het water in en zorg er altijd voor dat er iemand is die je in de gaten houdt. De campagne geeft ook tips voor hoe te handelen in geval van nood. Niettemin verdrinken er in ons waterrijke land jaarlijks zo’n honderd mensen, vooral in open water. Elke campagne heeft z’n beperkingen, weet Jutte. “Zeker als er nog veel plekken zijn waar geen toezicht wordt gehouden door lifeguards.” Het is meteen een appél aan de landelijke overheid die volgens Jutte veel meer het voortouw zou moeten nemen. “Zwemvaardigheid en zwemveiligheid worden nog veel te weinig als een overheidstaak gezien.”
Lees ook: Wat moet er gebeuren om het aantal verdrinkingen terug te dringen?
Professionalisering
Reddingsbrigade Nederland bestaat voornamelijk uit vrijwilligers en dat leidt vanzelf tot beperkingen. Hoe enthousiast en goed opgeleid de mensen ook zijn. Jutte pleit daarom voor meer professioneel opgeleid toezicht, zeker van groot belang in een land als Nederland met zoveel water. “We hebben de zee, met zijn stromingen, muien en het getij, de verschillen in watertemperatuur. Er zijn meren, plassen, kanalen en sloten, overal kunnen mensen in problemen raken.” Het risicobewustzijn is volgens de directeur van Reddingsbrigade Nederland onvoldoende ontwikkeld, ook bij beleidsmakers en beslissers. “We mogen het met z’n allen niet accepteren dat er mensen verdrinken. Er is echt een cultuurverandering nodig.” Voor Jutte staat professionalisering van het toezicht niet per se gelijk met het creëren van betaalde functies. “Maar op elk strand en op elke binnenwaterlocatie zou je wel zo’n toren van lifeguards moeten zien staan.”
Tour
Jutte staat positief in de discussie, hoewel de zorgen groot zijn. Steeds meer gemeenten, provincies, locatiebeheerders, omgevingsdiensten en veiligheidsregio’s omarmen de campagne Wie checkt jou? Toch kan en moet het volgens hem allemaal veel beter. “Op scholen is er bijvoorbeeld helemaal geen aandacht meer voor zaken als zwemvaardigheid en zwemveiligheid, terwijl natte gymlessen zoveel kansen bieden en ook keihard nodig zijn. Te veel kinderen zie je na het behalen van hun zwemdiploma niet meer terug in het zwembad. Hun zwemvaardigheden hollen dan achteruit, nog even los van de toenemende bewegingsarmoede in het algemeen.” Om de impact van de campagne te vergroten is de ‘Wie checkt jou? Campagne’, waarin de Reddingsbrigade vanuit de Nationale Raad Zwemveiligheid participeert, dit jaar op tour geweest en was deze zomer op tal van bekende hotspots te zien. Zoals op het Oerol-festival op het strand van Terschelling. Maar ook was de campagne zichtbaar aanwezig in recreatiegebieden van Leisurelands, vakantieparken van EuroParcs, de Haagse stranden en het Search and Rescue Event SAR Katwijk. Jutte is blij met dat steeds bredere draagvlak. “Tegelijkertijd moet je beseffen dat er altijd mensen zullen zijn die hun eigen zwemvaardigheid overschatten.”
Lees verder in ZwembadBranche #90
Wil jij de komende editie van ZwembadBranche ook (thuis) ontvangen? Meld je dan aan voor een gratis abonnement via deze link.