Niet iedere bezoeker ervaart het zwembad als een veilige plek om te sporten. Dat blijkt uit onderzoek van het Mulier Instituut naar grensoverschrijdend gedrag, inclusiviteit en andere actuele vraagstukken in de sport. In het onlangs verschenen boek ‘Samenwerking, dialoog en zelforganisatie als kiemen van een positieve sportcultuur’ vertellen verenigingsbestuurders, coaches, trainers, ouders, vrijwilligers en andere betrokkenen over de barrières. Maar ook over wat ze allemaal doen om wel een veilig sportklimaat te realiseren. Volgens onderzoeker en coauteur Johan Steenbergen is één ding duidelijk: “de sport heeft nog een lange weg te gaan, er is nog volop werk aan de winkel”.
Positieve sportcultuur is één van de zes deelakkoorden uit het in 2018 opgestelde Nationaal Sportakkoord. Sindsdien staat het onderwerp nog hoger op de agenda van gemeenten, sportbonden en sportverenigingen. In de praktijk valt het vaak nog niet mee om beleid op dit gebied te ontwikkelen en het te verankeren in de organisatie. Natuurlijk zijn er de voorbije jaren stappen in de goede richting gezet, stelt Steenbergen vast. “Maar er is nog volop werk aan de winkel. Neem bijvoorbeeld de veelbesproken VOG-verklaring, een belangrijke toetssteen voor clubs bij het screenen van trainers en vrijwilligers. Uit recent onderzoek blijkt dat net iets meer dan de helft van alle clubs bij het aangaan van een verbintenis vraagt naar die verklaring omtrent gedrag. Daar valt dus echt nog wel een slag te maken.”
Ervaringsverhalen
De cijfers zijn niet uitgesplitst naar de tak van sport, maar Steenbergen durft wel iets te zeggen over de zwembranche. “Je mag toch wel aannemen dat zwemmen en sporten in het water niet afwijken van andere sporten. Helaas zijn er in de zwembranche ook voorbeelden van grensoverschrijdend gedrag, intimidatie en machtsmisbruik.” Samen met andere onderzoekers van het Mulier Instituut brengen Stevens en Steenbergen alle vraagstukken haarscherp in beeld, versterkt met ervaringsverhalen van sporters die in hun loopbaan te maken kregen met grensoverschrijdend gedrag of zich juist inzetten om dergelijke uitwassen te voorkomen, dan wel te beperken. Ook biedt het boek handvatten aan bestuurders en andere betrokkenen om werk te maken van een positieve sportcultuur. “Een zorgeloze, veilige en plezierige sportervaring voor iedereen is het hogere doel.
Lees ook: Grensoverschrijdend gedrag: het zorgen voor een veilige omgeving is aan ons allemaal
Helaas moeten we constateren dat nog lang niet bij alle sportclubs voldoende aandacht is voor veilig en eerlijk met elkaar sporten, de verschillen in sportcultuur zijn groot. Maar trainers, ouders en verzorgers hebben daarbij voor een deel de sleutel zelf in handen. Het welbevinden van jeugdsporters moet voor hen altijd belangrijker zijn dan winnen.” Het gezamenlijk opstellen van gedragsregels per team noemt Steenbergen een belangrijk instrument om tot een omslag te komen. “Het gaat erom dat je een gevoel van eigenaarschap creëert. Dat kun je bereiken door aan het begin van het seizoen bij elkaar te gaan zitten en samen afspraken te maken. In die gesprekken moet het dan gaan over zaken als wangedrag, onsportiviteit, maar net zo goed over het opbergen van materialen.” Die bottom-up strategie is slechts de helft van het verhaal. “Het gaat er ook om dat je binnen een organisatie een positieve sportcultuur verankert in je beleid. Met alleen een regenboogvlag ophangen bij je zwembad kom je er niet, hoe belangrijk zo’n vlag ook is als signaal naar buiten toe. Je laat zien dat iedereen welkom is in het bad, ongeacht herkomst of seksuele voorkeur. Maar het is een ander verhaal om er als management of bestuur voor te zorgen dat inclusiviteit écht wordt bevorderd en dat niemand zich uitgesloten voelt.”
Lees dit artikel verder in ZwembadBranche #86
Wil jij de volgende editie van ZwembadBranche ook (thuis) ontvangen? Meld je dan vandaag nog aan voor een gratis abonnement via deze link.
advertentie
