Deze week organiseert Stichting School & Veiligheid weer de Week Tegen Pesten met dit jaar als motto: Buitensluiten? Uitgesloten! Pesten kan een enorm grote impact hebben op kinderen. Bekend is de metafoor met het verkreukelde papier dat nooit meer kan worden gladgestreken, de negatieve ervaringen blijven mensen hun hele leven bij. Hoewel iedereen uiteraard tegen pesten is, gebeurt het helaas nog steeds. In een blog op Psychologie Magazine las ik hoe socioloog Beau Oldenburg, die veel onderzoek deed naar pesten, een aantal misvattingen rechtzet om zo ook als omgeving hier beter mee om te kunnen gaan.
- ‘Een kind vertelt het mij zéker, als het gepest wordt’
Helaas rust er nog steeds een stigma op pesten. Kinderen voelen zich schuldig en schamen zich ervoor, waardoor ze ook niet echt geneigd zijn hier eerlijk over te zijn. Daarnaast kunnen ze bang zijn dat het alleen maar erger wordt als de pesters erachter komen en hebben ze er ook niet vaak vertrouwen in dat een ouder of docent het echt kan oplossen. Wat ook niet helpt hierbij is dat toch nog vaak de omgeving het onderschat en er laconiek over doet. Mensen zeggen vaak aan dat het wel over gaat en dat plagerijen er ook een beetje bijhoren. Maar er is natuurljk een verschil tussen pesten n plagen. - ‘Een kind dat gepest wordt, zal er ook wel een beetje om vragen’
Hoewel het misschien moeilijk voor te stellen is, blijkt dat kinderen die worden gepest ook nog wel eens de reactie krijgen dat zij het er ook wel zelf naar hebben gemaakt bijvoorbeeld door in hun ogen irritant gedrag. Natuurlijk is geen kind hetzelfde en kan een kind gedrag vertonen dat afwijkt van wat andere kinderen de norm vinden, maar uiteraard is er geen enkele reden te bedenken die rechtvaardigt dat kinderen worden gepest. Uit onderzoek blijkt dat alles wat afwijkt een reden kan zijn om te pesten: te lang, te kort, te dik, te dun. Wat je ook ziet is dat pestgedrag door een groep soms wordt geaccepteerd of zelfs wordt aangemoedigd, sterk afhangkelijk van de groep zelf. - ‘O, maar zij wordt niet écht gepest’
In het promotieonderzoek van Beau Oldenburg gaven 71 kinderen aan minstens twee keer per maand gepest te worden. Leerkrachten, die apart ondervraagd werden, bleken slechts 18 van de 71 gevallen te ‘erkennen’ als slachtoffer. Het is geen grootschalig onderzoek, maar toch wel illustrerend voor hoe verschillend slachtoffer en omgeving het pesten kunnen ervaren. Voor kinderen kan het overduidelijk zijn, terwijl ouders of docenten het niet zien of afdoen als iets onschuldigs wat er nou eenmaal bijhoort. Uiteraard is er geen objectieve beschrijving van pesten, maar de enige die kan zeggen of het om pesten gaat blijft toch het slachtoffer zelf. - ‘Zo’n pester moet je streng straffen’
Onderzoek wijst uit dat streng straffen nauwelijks helpt. Sterker nog, het verergert het probleem vaak. Pesters willen met dit gedrag laten zien dat zij stoer zijn, dit gevoel wordt alleen maar versterkt als men ondanks straffen toch door blijft pesten. Daarentegen worden pesters in een groep niet speciaal leuk of aardig gevonden, maar wel enorm populair. Wat beter lijkt te werken is een ‘steungroep’: een door de leerkracht aangewezen groep positieve en neutrale kinderen uit de klas, met óók de pester, die manieren bedenken om het kind te helpen. Het idee is dat je daarmee de groep zelf verantwoordelijke maakt voor een prettige sfeer. Uiteraard moeten strafbare feiten worden bestraft. - ‘Wie gepest wordt, moet de pester gewoon een klap verkopen. Dan stopt het.’
Soms krijgen kinderen het advies om ‘gewoon terug te slaan’. Dat zal de pester leren. Helaas werkt het niet zo. Een pester is vaak fysiek sterker of heeft meer vrienden. Hierdoor heb je al gauw een machtsverschil wat het lastig maak en ook onveilig kan maken voor diegene die wordt gepest om daadwerkelijk terug te slaan. Daarbij wordt hiermee de verantwoordelijkheid van het stoppen van pesten bij het slachtoffer gelegd. Terwijl pesten een probleem is van de groep en ook als groep moet worden opgelost.
Lees ook: Elk kind heeft recht op een gelukkig leven
Ben jij op zoek naar een leverancier die kan helpen met de waterbehandeling in jouw zwembad of zwemschool? 👉 Klik hier.
Lees hier meer over de Week Tegen Pesten
advertentie
