Legionellapreventie: nog steeds niet onder controle

Het is al weer 14 jaar geleden dat zich op de Westfriese Flora in Bovenkarspel een drama voordeed. Als gevolg van een legionellabesmetting in maart 1999 overleden 32 mensen en nog eens 200 mensen werden ernstig ziek waardoor het aantal doden waarschijnlijk nog een stuk hoger ligt. Het drama had een grote impact op de samenleving en de politiek was bereid zwaar te investeren in de drinkwater- en zwemwaterinstallaties om dit nooit meer te laten gebeuren. Maar na 14 jaar hebben de te nemen maatregelen nog steeds een (te) grote impact op de werkzaamheden van de technische dienst.

De drinkwaterwereld, maar ook de zwembadwereld, stond in die tijd op z’n kop en niemand wist destijds eigenlijk hoe het één en ander nu aangepakt moest worden. Vervolgens is er wel veel gebeurd. Begin 2000 kreeg men vanuit VROM te maken met de tijdelijke regeling Legionella preventie in leidingwater en met de door de installatiebranche opgestelde Publicatie 55.1. Allemaal documenten die vanachter het bureau waren uitgewerkt, maar niet stoelde op enige praktijkervaring. Simpelweg omdat deze er nog niet was. Zo werden de meest wonderlijke theorieën ontwikkeld.

Hotspot
De zwembaden waren er echter al gauw achter dat het legionella probleem niet zozeer zat in het warmwatercircuit, maar in het koudwatercircuit. Het zwembad als gebouw is immers één grote zogenaamde ‘hotspot’ waar de gemiddelde temperatuur nagenoeg altijd boven de 25 graden ligt en dus per definitie altijd risicovol is. Begin 2000 probeerde men eerst met relatief kleine aanpassingen een legionellaveilige beheersituatie te maken. Toen dit niet bleek te werken vond er een ware legionella ombouw- en investeringshoos plaats. Voor zover ik uit mijn archief kan achterhalen praat men in de periode 2001-2004 al gauw over gemiddelde aanpassingskosten van € 100.000,00 per zwembad. In hoofdlijnen kwam dit neer op de koudwaterleiding koud houden, de mengkranen binnen de 5 meter situeren en dode leidingstukken verwijderen. Even financieel slikken, maar dan is de legionllaproblematiek spoedig voorbij, zo dacht men. Maar bij veel zwembaden bleek het tegenovergestelde waar te zijn. In sommige gevallen werd de situatie na de aanpassingen er alleen nog maar slechter op.

Groot onderzoek
In 2005 is in één van de Sportfondsenaccommodaties in opdracht van een gemeente c.q. de eigenaar een groot onderzoek uitgevoerd. Voor een periode van 12 weken werden er op 35 punten in de drinkwaterinstallatie legionella monsters genomen. De hoofdconclusie was dat de legionella bacterie zich bij voorkeur ontwikkelt in de douchekoppen en van daaruit ‘tegen’ de waterstroomrichting in de drinkwaterinstallatie besmet. Deze conclusie lijkt voor de hand te liggen, maar het was wel een belangrijke. Nu waren de UV lampen en de zogeheten amoebefilters, zogenaamde poortwachters die toen nog veelvuldig werden geïnstalleerd, ineens niet meer relevant. Maar ook de discussie over hoeveel legionella er nu door het waterbedrijf wordt geleverd, werd hierdoor achterhaald. Of het er nu 10 of 500 kve zijn, het is een kwestie van een paar weken en de besmetting is een feit. Op basis van deze ervaringen wordt binnen Sportfondsen nagenoeg op al haar accommodaties met succes het volgende protocol gehanteerd:

  • Houd de temperatuur in de aerosole koudwaterleiding koud.
  • Splits bij de watermeter in een aerosole en niet aerosole drinkwaterinstallatie (segmenteren)
  • Pas als beheersmaatregel periodiek het thermisch desinfecteren van de aerosole drinkwaterinstallatie toe. Hierbij wordt een richtlijn gehanteerd van 1 x in de 3 weken. (op aerosole leiding zitten aangesloten: douches en schoonmaakpunten)

Geen doeltreffend protocol
Tijdens het PAO symposium van februari 2012 gaf ing. Hans de Vries, als Projectleider Legionella VROM-Inspectie/Inspectie Leefomgeving en Transport belast met het toezicht op de wetgeving, aan dat uit onderzoek bleek dat 50% van de zwembaden nog een legionella risico hebben en 20% daarvan een verhoogd risico. Dat wil zeggen dat 1 op de 5 zwembaden hun legionellapreventie slecht of nog niet geregeld hebben. In 2002-2004 had VROM dit onderzoek, zij het in een andere setting, ook al eens gedaan en toen bleek dat 33% van de accommodaties nog niet op orde was. Je zou dus kunnen stellen dat we met betrekking tot de legionella preventie de afgelopen jaren niet echt zijn opgeschoten. Dit ondanks de substantiële investeringen. Tot aan de dag van vandaag blijft het dan ook merkwaardig dat er nog steeds geen doeltreffend ontwerp- en beheersprotocol is, specifiek voor zwembadbranche en gestoeld op praktijkervaringen. Er zijn de laatste jaren in algemene zin, met name door de introductie van de nieuwe drinkwaterwet van 18 juli 2009, wel verbeterslagen gemaakt. Specifieke richtlijnen voor de zwembadbranche zijn er echter nog steeds niet.

Lees verder in ZwembadBranche #37


advertentie

Dewi Online