Het buitenbad winterklaar maken

Hoewel we natuurlijk nog even hopen op een mooie nazomer, naderen we toch wel weer het einde van het buitenbadseizoen. De meeste zwembaden sluiten de 2e zaterdag van september. Na een afsluitingsfeestje en het uitzwaaien van de vaste bezoekers sluit de poort definitief. Voor de bezoekers wel te verstaan, niet voor het zwembadteam! Er moet dan nog veel werk worden verzet. De accommodatie moet in de winterstand worden gezet. En dat is nog niet simpel. Ieder zwembad is anders. Vele factoren bepalen de werkzaamheden bij het winterklaar maken. Hierbij een verkort overzicht met een aantal aandachtspunten van ZwemConsult.

Grondwaterpeil

• Het start met het vaststellen van de ondergrond en het grondwaterpeil? Indien het bassin boven het grondwaterpeil ligt is geen gevaar aanwezig. Maar een bassin dat in het grondwater ligt kan gaan drijven als een boot. Een dergelijk bassin moet altijd gevuld blijven met water. Ongeacht het funderingstype. Een bassin leeg laten overwinteren is mogelijk als het grondwaterpeil en de fundering dit toelaten. Bij een bassin op heipalen moeten deze trekbestendig zijn. De palen zijn dan van beton en onder een hoek in de bodem geslagen.
• Een bassin leeg laten overwinteren voorkomt kapotvriezen van het bassin. Maar niet van de wandbekleding. Als de bekleding bestaat uit componentenverf is dit meestal wel mogelijk. Een bassin met een kunststof bekleding zoals PVC, polyester of epoxy kan problemen geven. Als achter deze bekleding water komt via een beschadiging, ontstaan er ‘blazen’ die lastig zijn te repareren.
• Een betegeld bassin vraagt specifieke aandacht. Als de tegels met specie zijn gezet is de laag cement achter de tegels doordrenkt met water. Het kan tot wel een half jaar duren voordat het water is weggelopen. En wanneer de voegen tussen de tegels bestaan uit poreus cement zal dit effect nog sneller optreden. Bij kunststof voegmateriaal kan dit echter ook voor komen. In al deze gevallen is vorstschade niet uit te sluiten.

Gevuld overwinteren

Algemeen advies is dan ook om een bassin gevuld te laten overwinteren.

1. Bij vorst zal een laag ijs in het bassin ontstaan. Een paar centimeter kan geen kwaad. Maar vanaf 5 centimeter ijs kan permanente schade ontstaan. Die schade ontstaat tijdens de dooifase. Smeltend ijs zet uit en drukt dan de bassinbekleding en soms zelfs het bassin zelf kapot. Daarom moet er een vorstbeveiliging worden aangebracht. Langs de bassinranden worden dan houten balken, strobalen of speciaal gefabriceerde schuimblokken geplaatst waardoor het ijs bij dooi kan uitzetten.
2. Een tweede methode is regelmatig het water onder de ijsvloer in beweging brengen. Dit kan soms met de circulatiepompen. Of met vooraf geplaatste dompelpompen die zijn voorzien van stukken brandslang.
3. Een derde methode is afkomstig uit de watersport. Op de bassinbodem worden speciale bruisblokken geplaatst die met slangen zijn verbonden aan een compressor.
4. Een vierde methode geniet de voorkeur bij een combibad (binnen en buitenbad). Het terugspoelen van de filters gebeurt met buitenbadwater. Hierdoor daalt het waterniveau en breekt het ijs. In tweede fase laat je warm binnenbadwater naar het buitenbad lopen. Hierdoor smelt het ijs en breekt het ook omdat het waterpeil stijgt. En water verversen moeten we toch (30 liter per bezoeker), dus het kost niets. Wel moet de kringloop en het leidingsschema hierop worden aangepast.

Vorst

Ga er altijd vanuit dat de vorstgrens bij een elfstedenwinter 60 centimeter diep kan komen. Het bouwvoorschrift gaat uit van 80 centimeter. Dus alle leidingen onder de grond binnen die grens kunnen bevriezen. Helaas zijn er meestal geen afsluiters geplaatst tussen de bassinwand en de aangesloten leidingen. Dit vormt dus een extra aandachtspunt. In uiterst geval van nood kan de badcirculatie worden gestart. Door het toevoegen van zout of chloor aan het water kan het ijs dan ontdooien. Dit vereist wel dat de machinekamer kan worden gebruikt. Veiligheidshalve moet een machinekamer zijn voorzien van een vorstbeveiliging. De simpele variant werkt elektrisch. Maar dit kan duur worden bij een stevige winter. Een eenvoudige cv-ketel en een paar radiatoren werken beter en goedkoper. De hoofdverwarmingsinstallatie kan ook worden gebruikt. Maar doe dit niet met een hele grote cv-ketel, dat is niet rendabel. Bij een cascadeopstelling is dat overigens wel mogelijk. Overwinteren zonder vorstbeveiliging is sterk af te raden. De leidingen zijn nauwelijks volledig droog te krijgen. Zelfs niet als ze worden doorgeblazen met perslucht. Veiligheidshalve moet ieder gesloten watercircuit in de machinekamer zijn voorzien van voldoende antivries of definitief vervangen door glycol. De elektronica in de machinekamer moet onder spanning blijven. Goede stroomkasten, elektrolyse-apparatuur en meettableaus zijn standaard voorzien van verwarmingselementen. Maar die werken alleen als de spanning aanwezig is.

Ter afsluiting. Iedere goede machinekamer is voorzien van een afvoerput. Deze ligt meestal diep onder met maaiveldniveau en het rioolstelsel. Daarom staat in die put een klokpomp met een terugslagklep. Controleer deze pomp en vooral de klep regelmatig op een juiste werking. Als de pomp stuk gaat, kan de machinekamer vol lopen. Wanneer de klep stuk gaat, kan rioolwater teruglopen in de machinekamer en bij een aansluiting op een zogeheten drukriool kan dit zeer snel gaan.

Dit is een bijdrage van Ted Verbeek van ZwemConsult. Wil je meer weten? neem gerust contact op.