Openluchtzwembaden hebben het zwaar. Het zomerseizoen is kort en er is veel concurrentie van andere recreatieve locaties. Daarnaast zijn ze niet alleen afhankelijk van het weer, maar ook van de politieke onzekerheid die weer van invloed is op de financiële zekerheid. Bovendien zijn veel openluchtzwembaden sterk verouderd en niet meegegaan met de tijd. NHTV internationaal hoger onderwijs Breda heeft daarom onderzoek gedaan naar nieuwe business modellen voor buitenbaden. Welke modellen zijn kansrijk voor de toekomst?
Tij keren
In de afgelopen jaren zijn er veel openluchtzwembaden gesloten en is het bezoekersaantal aan openluchtzwembaden sterk gedaald (CBS, 2013). Reden voor NHTV om te kijken hoe het tij kan worden gekeerd. Middels onderzoek naar trends en ontwikkelingen is een aantal belevingsconcepten geïdentificeerd, die vervolgens met het veld zijn uitgewerkt in kansrijke business modellen. Met als resultaat een aantal modellen die voor de buitenbaden van groot nut kunnen zijn.
Ben jij op zoek naar een leverancier die kan helpen met het schoonmaken en schoonhouden van jouw zwembad of zwemschool? 👉 Klik hier.
Place to be
Er is vooral gekeken naar de ambities die een zwembad kan hebben, omdat de onderzoekers vinden dat het duidelijk uitspreken hiervan de sleutel naar een betere toekomst is. Natuurlijk helpt de onzekerheid bij vele zwembaden niet echt om te werken aan ambities en te investeren in nieuwe concepten of het betrekken van andere partijen. Daarbij moet volgens Sander Limonard en Pim Dopheide, beiden werkzaam bij NHTV en als onderzoekers betrokken bij ‘Wegwijzer voor de toekomst van openluchtzwembaden’, ook zeker rekening worden gehouden met verschillende belangen. De publieke partijen hebben volgens Dopheide vooral een maatschappelijk belang om de plek van het openluchtzwembad te ontwikkelen tot lokale ‘hot spot’? “Zo zal de gemeente in samenspraak met belanghebbenden bepalen of het zwembad doorontwikkeld kan worden tot de place to be in de maatschappij. Beleid op het gebied van leisure, toerisme, natuurbeheer en –ontwikkeling kan daarin leidend zijn, maar ook een sociaal-maatschappelijke invalshoek is mogelijk. Op basis hiervan kun je besluiten het zwembad en de omgeving van het zwembad uit te laten groeien tot een plek met een maatschappelijke betekenis dat verder gaat dan de basisvoorziening zwemmen. Of men vindt het maatschappelijk belang gering en kiest -in extremis- voor ontmanteling.”
Groter verzorgingsgebied
Daartegenover geldt voor de private partijen een commercieel belang. Samenhangend met de maatschappelijke ambitie kiest men ervoor om het verzorgingsgebied juist te vergroten of te verkleinen. Tot nu toe werd de vergroting van het verzorgingsgebied vooral uit noodzaak geboren. Vaak werd door krimp in het aantal zwembaden in de buurt het bereik van de overblijvende zwembaden groter. Maar nu draaien we volgens Dopheide de vraag om. “Kunnen huidige en nieuwe doelgroepen in de wijde omtrek en daarbuiten verleid worden om gebruik te maken van het nieuwe aanbod? Zo breid je het verzorgingsgebied uit, wat voor private partijen commercieel gezien natuurlijk aantrekkelijk is.“
Lees ook: Openluchtbad Zwolle draait vooral op vrijwilligers
Het zwembad in de bijrol
De onderzoekers concluderen dat de onzekerheid over het voortbestaan van de buitenbaden vaak een verlammende factor is. Jammer omdat de businessmodellen laten zien dat er nog genoeg mogelijk is. In ieder geval de moeite waard zijn om te inventariseren en zo bewuste keuzes te maken. Openluchtzwembaden worden vaak nog gezien als een betekenisvolle plek en zelfs symbool voor sociale cohesie binnen de lokale gemeenschap. Om vervolgens de concurrentie aan te kunnen met leisure activiteiten is het volgens Limonard van belang om beleving te creëren. “Om de concurrentie aan te kunnen gaan met het aanbod aan leisure activiteiten, moeten openluchtzwembaden meer worden dan een plek om te zwemmen en te zonnen. Sterker nog, in de business modellen waarin beleving een belangrijke rol speelt heeft het fysieke zwembad hoogstens een bijrol. Alleen door meer gebruik te maken van andere assets van het zwembad zoals de ligging en omvang van het terrein en het andere functies toe te voegen kunnen er nieuwe inkomstenstromen worden aangeboord.” Maar dit vergt wel ondernemerschap en daarnaast moet rekening worden gehouden met de maatschappelijke belangen. Reden dat Limonard en Dopheide aandringen op een integrale aanpak. “Om de vereiste veranderingen in gang te zetten is het noodzakelijk om samen te werken. De overheid zal altijd een rol blijven spelen. Daarnaast zijn in de meeste business modellen de lokale bevolking en het lokale bedrijfsleven ook belangrijke spelers.” Tot slot benadrukt Dopheide het belang van het uitwisselen van inspiratie, kennis en ervaringen binnen de branche. “Samen weet je altijd nog meer dan alleen.”
Dit toegepast onderzoek is mede tot stand gekomen met een bijdrage van het Centre of Expertise Leisure, Tourism & Hospitality (CELTH). De eindrapportage is digitaal op te vragen bij Anne-Marie Geijsel (geijsel.a@nhtv.nl of 06-53918979. Informatie over de inhoud van het onderzoek kunt u krijgen bij Sander Limonard (limonard.s@nhtv.nl) of bij Pim Dopheide (dopheide.p@nhtv.nl).